Colitis is een ontsteking van uw dikke darm, ook wel uw dikke darm genoemd. Als u colitis heeft, voelt u ongemak en pijn in uw buik. Dit ongemak kan mild zijn en gedurende een lange periode terugkeren, of ernstig zijn en plotseling optreden.
Er zijn verschillende soorten colitis en de behandeling varieert afhankelijk van het type dat u heeft.
Soorten en oorzaken
De soorten colitis worden gecategoriseerd door wat ze veroorzaakt.
1. Colitis ulcerosa
Colitis ulcerosa (UC) is een van de twee aandoeningen die worden geclassificeerd als inflammatoire darmziekte. De andere is de ziekte van Crohn.
UC is een levenslange ziekte die ontstekingen en bloedende zweren veroorzaakt in de binnenwand van uw dikke darm. Het begint meestal in het rectum en verspreidt zich naar de dikke darm.
UC is het meest gediagnosticeerde type colitis. Het treedt op wanneer het immuunsysteem overdreven reageert op bacteriën en andere stoffen in het spijsverteringskanaal, maar experts weten niet waarom dit gebeurt.
Veel voorkomende soorten UC zijn:
-
proctosigmoiditis, die het rectum en het onderste deel van de dikke darm aantast
-
linkszijdige colitis ulcerosa, die de linkerkant van de dikke darm aantast, beginnend bij het rectum
-
pancolitis, die de hele dikke darm aantast
2. Pseudomembraneuze colitis
Pseudomembraneuze colitis (PC) treedt op door overgroei van de bacterie Clostridium difficile (C. verschil). Dit soort bacteriën leeft normaal gesproken in de darm, maar veroorzaakt geen problemen omdat het in evenwicht wordt gehouden door de aanwezigheid van “goede” bacteriën.
Bepaalde medicijnen, vooral antibiotica, kunnen gezonde bacteriën vernietigen. Dit maakt het mogelijk C. verschil om het over te nemen, waardoor gifstoffen vrijkomen die ontstekingen veroorzaken.
3. Ischemische colitis
Ischemische colitis (IC) treedt op wanneer de bloedstroom naar de dikke darm plotseling wordt afgesneden of beperkt. Bloedstolsels kunnen een reden zijn voor een plotselinge verstopping. Atherosclerose, of opeenhoping van vetafzettingen in de bloedvaten die de dikke darm bevoorraden, is meestal de reden voor het terugbrengen van IC.
Dit type colitis is vaak het gevolg van onderliggende aandoeningen. Deze kunnen zijn:
- vasculitis, een ontstekingsziekte van de bloedvaten
- suikerziekte
- darmkanker
- uitdroging
- bloedverlies
- hartfalen
- obstructie of blokkade
- trauma of letsel
Hoewel het zeldzaam is, kan IC optreden als bijwerking van het nemen van
4. Microscopische colitis
Microscopische colitis is een medische aandoening die een arts alleen kan identificeren door onder een microscoop naar een weefselmonster van de dikke darm te kijken. Een arts zal op zoek gaan naar tekenen van ontsteking, zoals lymfocyten, een soort witte bloedcel.
Artsen classificeren microscopische colitis soms in twee categorieën: lymfatische en collagene colitis.
Lymfatische colitis is wanneer een arts een aanzienlijk aantal lymfocyten identificeert. De dikke darmweefsels en voering zijn echter niet abnormaal verdikt.
Collagene colitis treedt op wanneer de bekleding van de dikke darm dikker wordt dan normaal als gevolg van een opeenhoping van collageen onder de buitenste laag weefsel.
Artsen weten niet precies wat microscopische colitis veroorzaakt. Ze weten echter wel dat sommige mensen meer risico lopen op de aandoening. Mensen met een hoger risico zijn onder meer:
- huidige rokers
- degenen die bij de geboorte een vrouw zijn toegewezen
- mensen met een voorgeschiedenis van een auto-immuunziekte
- mensen ouder dan 50 jaar
- mensen nemen
bepaalde medicijnen , zoals sommige soorten:- protonpompremmers (PPI’s)
- selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s)
-
niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s) zoals aspirine
De meest voorkomende symptomen van microscopische colitis zijn:
- chronische waterige diarree
- gezwollen buik
- buikpijn
5. Allergische colitis bij zuigelingen
Allergische colitis is een aandoening die bij zuigelingen kan optreden, meestal binnen de eerste maanden na de geboorte. De aandoening kan bij zuigelingen symptomen veroorzaken, waaronder:
- reflux
- overmatig spugen
- pietluttig
- mogelijke bloedvlekken in de ontlasting van een baby
Artsen weten niet precies wat de oorzaak is van allergische colitis. Een van de meest populaire theorieën is dat zuigelingen met allergische colitis een allergische of overgevoelige reactie hebben op bepaalde componenten in moedermelk. Een overzicht van onderzoeken uit 2020 gaf aan dat een eiwitallergie, hetzij via moedermelk, koemelk of formule, zou kunnen bijdragen.
Eosinofiele colitis is een type allergische colitis dat ook kan optreden bij zuigelingen met deze symptomen. De oorzaken zijn op dezelfde manier
Artsen zullen vaak een eliminatiedieet aanbevelen voor de geboorteouder, waarbij bepaalde voedingsmiddelen waarvan bekend is dat ze bijdragen aan allergische colitis, langzaam worden uitgesneden. Voorbeelden zijn koemelk, eieren en tarwe. Als de baby geen symptomen van allergische colitis meer heeft, veroorzaakten deze voedingsmiddelen waarschijnlijk het probleem.
In ernstige gevallen kunnen monoklonale antilichamen, zoals die welke worden gebruikt om
Extra oorzaken
Andere oorzaken van colitis zijn infectie door parasieten, virussen en voedselvergiftiging door bacteriën. U kunt de aandoening ook ontwikkelen als uw dikke darm is behandeld met bestraling.
Wie loopt er risico op colitis?
Verschillende risicofactoren zijn geassocieerd met elk type colitis.
U loopt meer risico op UC als u:
- zijn tussen de 15 en 30 jaar (meest voorkomend) of 60 en 80
- zijn wit of van Ashkenazi-joodse afkomst
- een familielid hebben met UC
U loopt meer risico voor pc als u:
- langdurig antibiotica gebruiken
- zijn opgenomen in het ziekenhuis
- chemotherapie krijgen?
- immunosuppressiva gebruikt
- zijn ouder
- heb eerder pc gehad
U loopt meer risico op IC als u:
- zijn ouder dan 50 jaar
- hartziekte heeft of risico loopt
- hartfalen hebben
- lage bloeddruk hebben
- een buikoperatie hebben gehad
Symptomen
Afhankelijk van uw aandoening kunt u een of meer van de volgende symptomen ervaren:
- buikpijn of krampen
- opgeblazen gevoel in je buik
- onverwacht gewichtsverlies
- diarree met of zonder bloed
- bloed in je ontlasting
- dringende noodzaak om uw darmen te verplaatsen
- koude rillingen of koorts
- braken
Diagnose
Een arts kan vragen naar de frequentie van uw symptomen en wanneer ze voor het eerst zijn begonnen. De arts zal een grondig lichamelijk onderzoek uitvoeren en diagnostische tests gebruiken zoals:
-
colonoscopie, waarbij een camera op een flexibele buis door de anus wordt gestoken om het rectum en de dikke darm te bekijken
-
sigmoïdoscopie, vergelijkbaar met een colonoscopie, maar toont alleen het rectum en de onderste dikke darm
- ontlastingsmonsters
- abdominale beeldvorming zoals MRI- of CT-scans
-
echografie, wat handig kan zijn, afhankelijk van het gebied dat wordt gescand
-
bariumklysma, een röntgenfoto van de dikke darm nadat deze is geïnjecteerd met barium, waardoor afbeeldingen beter zichtbaar zijn
Behandeling
Behandelingen zijn bedoeld om de symptomen te verminderen en kunnen variëren door factoren zoals:
- type colitis
- leeftijd
- algemene fysieke conditie
Darm rust
Beperking van wat u via de mond consumeert, kan nuttig zijn, vooral als u IC heeft. Gedurende deze tijd kan het nodig zijn om vloeistoffen en andere voeding intraveneus in te nemen.
medicatie
Uw arts kan verschillende medicijnen voorschrijven om de symptomen van colitis te helpen beheersen. Deze medicijnen kunnen zijn:
- ontstekingsremmende medicijnen zoals 5-aminosalicylaten of corticosteroïden om zwelling en pijn te behandelen
-
immuunsysteemonderdrukkers zoals tofacitinib (Xeljanz), azathioprine (Azasan, Imuran) of cyclosporine (Gengraf, Neoral, Sandimmune)
-
biologische geneesmiddelen zoals infliximab (Remicade), adalimumab (Humira) en ustekinumab (Stelara)
- antibiotica om infectie te behandelen
- pijnstillers
- medicijnen tegen diarree
- krampstillende medicijnen
- supplementen voor voedingstekorten
Chirurgie
Een operatie voor colitis kan het verwijderen van een deel of het geheel van uw dikke darm of rectum omvatten. Dit kan nodig zijn als andere behandelingen niet werken. Deze operaties kunnen zijn:
- ileum pouch-anale anastomose (IPAA), waarbij het ileum (het einde van de dunne darm) wordt omgezet in een zakje dat vervolgens wordt aangesloten op het anale kanaal
- proctocolectomie, waarbij de dikke darm (en soms het rectum) wordt verwijderd
-
ileostoma, waarbij het ileum is verbonden met de buikwand en een stoma (een opening in de buik) wordt gemaakt om afvalstoffen het lichaam te laten verlaten
- continent ileostoma, waarbij het uiteinde van het ileum aan de binnenkant van de buik wordt vastgezet. Dit is een mogelijke maar ongebruikelijke chirurgische ingreep voor colitis.
preventie
De enige definitieve manier om een opflakkering van colitis te voorkomen, is door een operatie te ondergaan. Als u opflakkeringen wilt voorkomen zonder operatie, zijn er manieren om de kans te verkleinen:
- Houd een voedsellogboek bij om bij te houden welke voedingsmiddelen een toename van de symptomen kunnen veroorzaken.
- Vraag uw arts of u uw vezelinname moet veranderen en hoeveel u moet eten.
- Vraag uw arts of het helpt om vaker kleinere maaltijden te eten.
- Verhoog uw activiteitsniveaus als u kunt.
- Leer manieren om stress te beheersen, zoals meditatie, yoga en mindfulness-oefeningen.
- Neem altijd medicijnen zoals voorgeschreven en vertel het uw arts als u dat niet heeft gedaan.
- Zorg ervoor dat uw arts op de hoogte is van al uw andere medicijnen en supplementen, inclusief vitamines.
Raadpleeg altijd uw arts voordat u uw dieet wijzigt of nieuwe supplementen toevoegt.
Wanneer een arts spreken?
Hoewel iedereen van tijd tot tijd diarree en buikkrampen kan krijgen, moet je met een arts praten als je diarree hebt die geen verband lijkt te houden met een infectie, koorts of bekend besmet voedsel.
Andere symptomen die aangeven dat het tijd is om naar een dokter te gaan, zijn onder meer:
- gewrichtspijn
- huiduitslag zonder bekende oorzaak
- kleine hoeveelheid bloed in uw ontlasting, zoals licht rood gestreepte ontlasting
- maagpijn die steeds terugkomt
- onverklaarbaar gewichtsverlies
Zoek onmiddellijk medische hulp als u een aanzienlijke hoeveelheid bloed in uw ontlasting ziet.
In alle gevallen is vroege detectie van cruciaal belang voor herstel. Vroege detectie kan andere ernstige complicaties helpen voorkomen.
Als je het gevoel hebt dat er iets niet goed is met je maag, kun je het beste met een arts praten. Luisteren naar je lichaam is belangrijk om gezond te blijven.
Lees dit artikel in het Spaans.
