De meeste bevinden zich in zes grote olie- en gasproducerende landen, waaronder Rusland en de Verenigde Staten
Een klein aantal “ultra-emitters” van methaan uit de olie- en gasproductie dragen elk jaar maar liefst 12 procent bij aan de uitstoot van het broeikasgas in de atmosfeer – en nu weten wetenschappers waar veel van deze bronnen zich bevinden.
Analyses van satellietbeelden uit 2019 en 2020 laten zien dat een meerderheid van de 1.800 grootste methaanbronnen komen uit zes grote olie- en gasproducerende landen: Turkmenistan voerde het peloton aan, gevolgd door Rusland, de Verenigde Staten, Iran, Kazachstan en Algerije.
Het dichten van die lekken zou niet alleen een zegen zijn voor de planeet, maar zou die landen ook miljarden aan Amerikaanse dollars kunnen besparen, rapporteren klimaatwetenschapper Thomas Lauvaux van de Universiteit van Parijs-Saclay en collega’s in de 4 februari. Wetenschap.
Ultrastralers zijn bronnen die minstens 25 ton methaan per uur de atmosfeer in spuiten. Deze incidentele enorme uitbarstingen vormen slechts een fractie – maar een aanzienlijke – van het methaan dat jaarlijks in de atmosfeer van de aarde wordt getransporteerd.
Het opruimen van dergelijke lekken zou een grote eerste stap zijn in het verminderen van de totale uitstoot, zegt Euan Nisbet, een geochemicus bij Royal Holloway, University of London in Egham, die niet bij het onderzoek betrokken was. “Als je iemand zwaargewond ziet bij een verkeersongeval, verbind je de stukjes die het hardst bloeden.”
Methaan heeft ongeveer 80 keer het atmosfeeropwarmingsvermogen van koolstofdioxide, hoewel het de neiging heeft om een veel kortere levensduur in de atmosfeer te hebben – 10 tot 20 jaar of zo, vergeleken met honderden jaren. Het broeikasgas kan uit zowel natuurlijke als door mensen gemaakte bronnen in de atmosfeer sijpelen (SN: 2/19/20).
Bij de olie- en gasproductie kunnen enorme methaanuitbarstingen het gevolg zijn van ongelukken of lekkende pijpleidingen of andere faciliteiten, zegt Lauvaux. Maar deze lekken zijn vaak het gevolg van routinematig onderhoud, ontdekte het team. In plaats van bijvoorbeeld dagenlang stil te staan om gas uit pijpleidingen te verwijderen, kunnen managers kleppen aan beide uiteinden van de lijn openen, waardoor het gas snel vrijkomt en verbrandt. Dat soort praktijken kwamen in satellietbeelden duidelijk naar voren als “twee gigantische pluimen” langs een pijpleidingspoor, zegt Lauvaux.
Het stoppen van dergelijke praktijken en het repareren van lekkende faciliteiten is relatief eenvoudig, en daarom kunnen dergelijke veranderingen het laaghangende fruit zijn als het gaat om het aanpakken van de uitstoot van broeikasgassen. Maar het identificeren van de specifieke bronnen van die enorme methaanemissies was de uitdaging. Luchtvaartstudies kunnen helpen bij het opsporen van enkele grote bronnen, zoals stortplaatsen, melkveebedrijven en olie- en gasproducenten, maar dergelijke vluchten zijn beperkt omdat ze zowel regionaal als van korte duur zijn (SN: 14/11/19).
Satellieten, zoals het Tropospheric Monitoring Instrument van de European Space Agency, of TROPOMI, bieden een veel groter venster in zowel ruimte als tijd. Wetenschappers hebben eerder TROPOMI gebruikt om de algehele lekkage van olie- en gasproductie in het enorme Perm-bekken van Texas te schatten, waarbij ze ontdekten dat de regio twee keer zoveel methaan naar de atmosfeer stuurt als eerder werd gedacht (SN: 22-04/20).
In de nieuwe studie nam het team geen bronnen in het Perm-bekken op bij de ultrastralers; de grote emissies uit die regio zijn het resultaat van talrijke nauw geclusterde maar kleinere emissiebronnen. Omdat TROPOMI niet goed door wolken tuurt, werden andere regio’s over de hele wereld, zoals Canada en de equatoriale tropen, ook niet opgenomen.
Maar dat betekent niet dat die regio’s van de haak zijn, zegt Lauvaux. “Er zijn gewoon geen gegevens beschikbaar.” In navolging van dit weidse beeld van TROPOMI, werken Lauvaux en andere wetenschappers nu aan het dichten van die gegevenslacunes met behulp van andere satellieten met een betere resolutie en het vermogen om wolken binnen te dringen.
Het stoppen van al deze grote lekken, die naar schatting 8 tot 12 procent van de totale jaarlijkse methaanemissies vertegenwoordigen, zou deze landen miljarden dollars kunnen besparen, zeggen de onderzoekers. En de vermindering van die emissies zou ongeveer net zo gunstig zijn voor de planeet als het verminderen van alle emissies uit Australië sinds 2005, of het een jaar lang 20 miljoen voertuigen van de weg verwijderen.
Zo’n wereldkaart kan landen ook helpen bij het behalen van hun doelen in het kader van de Global Methane Pledge die in november werd gelanceerd op de jaarlijkse klimaattop van de Verenigde Naties, zegt Daniel Jacob, een atmosferisch chemicus aan de Harvard University die niet bij het onderzoek was betrokken (SN: 1/11/22).
De ondertekenaars van de belofte kwamen overeen om de wereldwijde uitstoot van het gas tegen 2030 met ten minste 30 procent te verminderen ten opzichte van het niveau van 2020. Deze nieuwe bevindingen, zegt Jacob, kunnen helpen dat doel te bereiken omdat het “actie aanmoedigt in plaats van wanhoop”.