Onderzoekers proberen bedrijven te helpen erachter te komen hoe ze rekening kunnen houden met elke stap in het leven van een product
Sommige sneakerbedrijven zijn begonnen de zolen van hun schoenen gedeeltelijk uit afval CO . te maken2.
Tegenwoordig kun je een paar sneakers kopen die gedeeltelijk zijn gemaakt van koolstofdioxide dat uit de atmosfeer is gehaald. Maar het meten van de CO2-reductievoordelen van het maken van dat paar sneakers met CO2 ingewikkeld is. Er is de fossiele brandstof die in de grond is gebleven, een duidelijke koolstofbesparing. Maar hoe zit het met de energiekosten voor het koelen van de CO2 in vloeibare vorm en transporteren naar een productiefaciliteit? En hoe zit het als je kind de schoenen binnen zes maanden ontgroeit en ze niet kunnen worden gerecycled tot een nieuw product omdat die systemen er nog niet zijn?
Terwijl bedrijven hun ecologische voetafdruk proberen te verkleinen, doen velen levenscyclusanalyses om de volledige CO2-kosten van producten te kwantificeren, van de inkoop van materialen tot het energieverbruik in de productie tot producttransport tot gebruikersgedrag en verwijdering aan het einde van de levensduur. Het is een verbijsterend moeilijke maatstaf, maar zo’n bonentelling is nodig om de planeet op een leefbare temperatuur te houden, zegt Andrea Ramirez Ramirez, expert op het gebied van koolstofarme systemen van de Technische Universiteit Delft in Nederland.
Koolstofboekhouding is gemakkelijk fout te gaan, zegt ze. Verschillen in uitgangspunten voor het bepalen van de “levensduur” van een product of aannames over de energiebronnen kunnen allemaal van invloed zijn op de wiskunde.
Het koolstofgebruik kan op veel punten in de productieketen worden verminderd, bijvoorbeeld door gebruik te maken van hernieuwbare energie in het productieproces of door atmosferische CO toe te voegen2 naar het product. Maar als andere punten in de keten energie-intensief zijn of CO . uitstoten2merkt ze op, de uiteindelijke telling kan een positief in plaats van een negatief getal laten zien.
Een product is alleen CO2-negatief wanneer de productie ervan daadwerkelijk koolstof uit het milieu verwijdert, tijdelijk of permanent. De wereldwijde CO2 Initiatief, met Europese en Amerikaanse universiteiten, heeft geleid tot een reeks LCA-richtlijnen om de metingen te standaardiseren zodat de koolstofboekhouding consistent is en termen als “koolstofneutraal” of “koolstofnegatief” een verifieerbare betekenis hebben.
De koolstof-wiskunde doen
Levenscyclusanalyses zijn een poging om de koolstofkosten van elke stap van de productie, het transport, het gebruik en de verwijdering of recycling van een product te meten.
In de haast om producten te maken die kunnen worden aangeprezen als bestrijding van klimaatverandering, zijn sommige bedrijven echter beschuldigd van “greenwashing” – waardoor producten of bedrijven milieuvriendelijker lijken dan ze in werkelijkheid zijn. Voorbeelden van greenwashing, volgens een analyse van maart 2022 door werktuigbouwkundigen Grant Faber en Volker Sick van de Universiteit van Michigan in Ann Arbor, omvatten plastic vuilniszakken als recyclebaar te labelen terwijl ze allemaal bedoeld zijn om weggegooid te worden; het gebruik van labels zoals “eco-vriendelijk” of “100% natuurlijk” zonder officiële certificering; en het claimen van een betere CO2-voetafdruk zonder het bestaan van nog betere keuzes te erkennen. Een voorbeeld zijn “zuinige” SUV’s, die alleen zuinig zijn in vergelijking met andere SUV’s in plaats van met kleinere auto’s, openbaar vervoer of fietsen.
Een goede LCA-analyse, zegt Sick, kan bedrijven onderscheiden die alleen in naam koolstofvriendelijk zijn, van bedrijven die de wereld echt helpen de lucht te zuiveren.
