Paniekstoornis is een angststoornis waarbij u regelmatig plotselinge paniekaanvallen of angstaanvallen krijgt.
Iedereen ervaart gevoelens van ongerustheid en paniek op bepaalde tijden. Het is een natuurlijke reactie op stressvolle of gevaarlijke situaties.
Maar iemand met een paniekstoornis heeft regelmatig en op elk moment gevoelens van angst, stress en paniek, vaak zonder duidelijke reden.
Symptomen van paniekstoornis
Ongerustheid
Angst is een gevoel van onbehagen. Het kan variëren van mild tot ernstig en kan gevoelens van zorgen en angst omvatten. Paniek is de meest ernstige vorm van angst.
U kunt bepaalde situaties gaan vermijden omdat u bang bent dat ze een nieuwe aanval zullen veroorzaken.
Dit kan een levenscyclus creëren “in angst voor angst”. Het kan uw gevoel van paniek vergroten en ervoor zorgen dat u meer aanvallen krijgt.
Paniekaanvallen
Tijdens een paniekaanval krijg je een golf van intense mentale en fysieke symptomen. Het kan heel snel en zonder duidelijke reden optreden.
Een paniekaanval kan heel beangstigend en beangstigend zijn.
Symptomen zijn onder meer:
- een snelle hartslag
- gevoel flauw
- zweten
- misselijkheid
- pijn op de borst
- kortademigheid
- beven
- opvliegers
- rillingen
- wankele ledematen
- een verstikkend gevoel
- duizeligheid
- gevoelloosheid of spelden en naalden
- droge mond
- een behoefte om naar het toilet te gaan
- suizen in je oren
- een gevoel van angst of een angst om dood te gaan
- een kolkende maag
- een tintelend gevoel in uw vingers
- het gevoel hebben dat je niet verbonden bent met je lichaam
De meeste paniekaanvallen duren tussen de 5 en 20 minuten. Van sommige is gemeld dat ze tot een uur meegaan.
Het aantal aanvallen dat u krijgt, hangt af van hoe ernstig uw toestand is. Sommige mensen hebben een of twee keer per maand aanvallen, terwijl anderen ze meerdere keren per week hebben.
Hoewel paniekaanvallen beangstigend zijn, zijn ze niet gevaarlijk. Een aanval zal u geen lichamelijk letsel toebrengen en het is onwaarschijnlijk dat u in het ziekenhuis wordt opgenomen als u er een heeft.
Houd er rekening mee dat de meeste van deze symptomen ook symptomen kunnen zijn van andere aandoeningen of problemen, zodat u niet altijd een paniekaanval ervaart.
U kunt bijvoorbeeld een snelle hartslag hebben als u een zeer lage bloeddruk heeft.
Wanneer u hulp kunt krijgen
Raadpleeg een huisarts als u symptomen van een paniekstoornis heeft gehad.
Ze zullen u vragen uw symptomen te beschrijven, hoe vaak u ze krijgt en hoe lang u ze al heeft.
Ze kunnen ook een lichamelijk onderzoek uitvoeren om andere aandoeningen uit te sluiten die uw symptomen zouden kunnen veroorzaken.
Het kan soms moeilijk zijn om over uw gevoelens, emoties en persoonlijke leven te praten, maar probeer u niet angstig of beschaamd te voelen.
U kunt de diagnose paniekstoornis krijgen als u regelmatig en onverwachte paniekaanvallen krijgt, gevolgd door ten minste een maand aanhoudende zorgen of bezorgdheid over het krijgen van nieuwe aanvallen.
Behandelingen voor paniekstoornis
De behandeling is erop gericht het aantal paniekaanvallen dat u heeft te verminderen en uw symptomen te verlichten.
Pratende therapieën en medicijnen zijn de belangrijkste behandelingen voor paniekstoornis. Uw behandeling hangt af van uw symptomen.
Psychologische therapieën
U kunt zich rechtstreeks doorverwijzen naar een dienst voor psychologische therapieën voor behandeling op basis van cognitieve gedragstherapie (CGT).
Als u wilt, kunt u naar een huisarts gaan en zij kunnen u doorverwijzen.
Uw therapeut kan met u bespreken hoe u reageert als u een paniekaanval krijgt en waar u aan denkt.
Ze kunnen je manieren leren om je gedrag te veranderen, zodat je kalm blijft tijdens een aanval.
Mogelijk moet u uw huisarts regelmatig bezoeken terwijl u CGT heeft, zodat zij uw voortgang kunnen beoordelen.
Geneesmiddel
Als u en uw arts denken dat het nuttig kan zijn, krijgt u mogelijk het volgende voorgeschreven:
- een type antidepressivum genaamd a selectieve serotonineheropnameremmer (SSRI) of, als SSRI’s niet geschikt zijn, een tricyclisch antidepressivum (meestal imipramine of clomipramine)
- een geneesmiddel tegen epilepsie, zoals pregabaline of, als uw angst ernstig is, clonazepam (deze medicijnen zijn ook gunstig voor de behandeling van angst)
Antidepressiva Het kan 2 tot 4 weken duren voordat ze beginnen te werken en tot 8 weken voordat ze volledig werken.
Blijf uw medicijnen gebruiken, ook als u denkt dat ze niet werken, en stop alleen met het gebruik als uw huisarts u dat adviseert.
Verwijzing naar een specialist
Als uw symptomen niet verbeteren na CGT, medicijnen en aansluiting bij een steungroep, kan uw huisarts u doorverwijzen naar een specialist in de geestelijke gezondheidszorg, zoals een psychiater of klinisch psycholoog.
De specialist zal een beoordeling uitvoeren en een behandelplan opstellen om u te helpen uw symptomen te beheersen.
Media laatst beoordeeld: 5 september 2018
Mediareview gepland: 5 september 2021
Dingen die u zelf kunt proberen
Wat te doen tijdens een paniekaanval
De volgende keer dat u een paniekaanval voelt opkomen:
- vecht er niet tegen
- blijf waar je bent, indien mogelijk
- adem langzaam en diep
- herinner jezelf eraan dat de aanval voorbij zal gaan
- focus op positieve, vredige en ontspannende beelden
- onthoud dat het niet levensbedreigend is
Een nieuwe aanval voorkomen
Het kan helpen om:
- lees een zelfhulpboek voor angst op basis van de principes van cognitieve gedragstherapie (CGT) – vraag uw huisarts om er een aan te bevelen
- proberen complementaire therapieën zoals massage en aromatherapie, of activiteiten zoals yoga en pilates, om u te helpen ontspannen
- leren ademhalingstechnieken om de symptomen te verlichten
- Doen regelmatige lichaamsbeweging om stress en spanning te verminderen
- vermijd suikerhoudend eten en drinken, cafeïne en alcohol, en stop met roken, aangezien ze allemaal allemaal aanvallen kunnen verergeren
Lees voor meer hulp hoe om te gaan met paniekaanvallen.
U kunt apps en tools voor geestelijke gezondheid vinden in het NHS Apps-bibliotheek.
Steungroepen
Paniekstoornis kan een grote impact hebben op uw leven, maar er is ondersteuning beschikbaar. Het kan helpen om met andere mensen met dezelfde aandoening te praten of om contact te leggen met een goed doel.
Mogelijk vindt u de volgende links nuttig:
Vraag uw huisarts naar steungroepen voor paniekstoornis bij u in de buurt.
Complicaties van paniekstoornis
Paniekstoornis is te behandelen en u kunt volledig herstellen. Maar het is het beste om zo snel mogelijk medische hulp in te roepen.
Als u geen medische hulp krijgt, kan de paniekstoornis escaleren en zeer moeilijk worden om ermee om te gaan.
U loopt meer risico om andere psychische aandoeningen te ontwikkelen, zoals agorafobie of andere fobieën, of een alcohol- of drugsprobleem.
Een paniekstoornis kan uw rijvaardigheid beïnvloeden. De wet vereist dat u de Driver and Vehicle Licensing Agency (DVLA) over een medische aandoening die uw rijvaardigheid kan beïnvloeden.
Bezoek GOV.UK voor meer informatie over rijden met een handicap of gezondheidstoestand.
Oorzaken
Zoals bij veel psychische aandoeningen, wordt de exacte oorzaak van paniekstoornis niet volledig begrepen.
Maar er wordt gedacht dat het verband houdt met een combinatie van dingen, waaronder:
- een traumatische of zeer stressvolle levenservaring, zoals sterfgeval
- een naast familielid hebben met paniekstoornis
- een onbalans van neurotransmitters (chemische boodschappers) in de hersenen
Paniekstoornis bij kinderen
Paniekstoornis komt vaker voor bij tieners dan bij jongere kinderen.
Paniekaanvallen kunnen voor kinderen en jongeren bijzonder moeilijk zijn om mee om te gaan. Een ernstige paniekstoornis kan hun ontwikkeling en leerproces beïnvloeden.
Als uw kind de tekenen en symptomen van paniekstoornis heeft, moet hij naar een huisarts.
Na het afnemen van een uitgebreide anamnese zal de huisarts een grondig lichamelijk onderzoek uitvoeren om eventuele lichamelijke oorzaken van de klachten uit te sluiten.
Zij kunnen uw kind doorverwijzen naar een specialist voor verdere beoordeling en behandeling. De specialist kan een kuur van CBT voor uw kind.
Screening op andere angststoornissen kan ook nodig zijn om de oorzaak van de paniekaanvallen van uw kind te helpen vinden.
Lees er meer over angststoornissen bij kinderen of lees meer over geestelijke gezondheidsdiensten voor kinderen en jongeren.