Nieuwe beeldvorming die zijn stekelige minion-achtige uiterlijk onthulde, leidde tot zijn herclassificatie
Fossiele beeldvorming gebruikt om deze 3D-reconstructie te maken van het uitgestorven, ongeveer een halve millimeter lange Saccorhytus coronarius – gezien vanaf de voorkant (links) en achterkant (rechts) – heeft geleid tot de herclassificatie van het beestje.
Geen ifs, ands of peuken erover: een piepklein, ongeveer 530 miljoen jaar oud beestje dat geen anus heeft, is niet, zoals eerder werd gedacht, het oudste lid van een brede dierengroep die alles omvat, van zeesterren tot mensen.
Ondanks zijn afwezige anus, Saccorhytus coronarius had geen gebrek aan gaten in zijn rimpelige aardappelvormige lichaam, inclusief een ring van kleine openingen rond zijn gapende mond. Voorheen waren die gaten geïdentificeerd als een vroege versie van kieuwspleten, meestal gebruikt voor ademhaling (SN: 2/3/17). Kieuwspleten worden vaak aangetroffen in deuterostomen, dus hun aanwezigheid leek de plek van het beestje op de stamboom van het dier te hebben genageld.
Maar een nieuwe 3D-reconstructie van de halve millimeter lange soort op basis van fossiele beeldvorming laat zien dat die gaten in plaats daarvan overblijfselen zijn van gebroken stekelsrapporteren onderzoekers 17 augustus in Natuur. De identificatie van de stekels hielp het schepsel te verplaatsen in een groep met geleedpotigen en nematoden, genaamd Ecdysozoa.
Na miljoenen jaren kunnen fossielen er heel anders uitzien dan de originele exemplaren, wat het een uitdaging maakt om biologische kenmerken te identificeren (SN: 3/8/22). Meest S. coronarius fossielen zijn platgedrukt “als een zeer trieste ballon die op zichzelf is ingestort”, zegt paleontoloog Philip Donoghue van de Universiteit van Bristol in Engeland. De 3D-reconstructie brengt S. coronarius tot leven – zelfs als het lijkt op een boze minion, zegt hij.
Donoghue en zijn collega’s hebben van velen röntgenfoto’s gemaakt S. coronarius fossielen die verschillende stadia van het verval van de organismen vertegenwoordigen. De afbeeldingen onthulden dat een binnenste huidlaag ooit door de poriën drong en zich naar buiten uitstrekte en stekels vormde. Tijdens de fossilisatie ging die binnenste laag verloren en bleven de gaten achter.
Terwijl de stekels vrijwel sluiten S. coronarius in zijn nieuwe groep blijft er een puzzel over: de afwezige anus. Het is niet inherent raar – de afwezigheid is onafhankelijk geëvolueerd bij veel soorten, zoals kwallen, die hun voedselverspilling overgeven. Maar zowel deuterostomen als ecdysozoa hebben meestal anus, waardoor S. coronarius een ongemakkelijke pasvorm in beide groepen.
Maar “als je geen anus hebt”, grapt Donoghue, “zal je je nergens erg op je gemak voelen.”
