Beeldstabilisatie is een functie van sommige lenzen en camera’s die de onscherpte van een wankele camera voorkomt. Door die trilling tegen te gaan, kun je een langere sluitertijd gebruiken dan je normaal zou doen, zonder dat je een wazige foto krijgt. Dit is vooral handig voor nachtfoto’s of andere situaties waarin een lange sluitertijd een noodzaak is.
VERWANT: De belangrijkste instellingen van uw camera: sluitertijd, diafragma en ISO uitgelegd
Als we het hebben over beeldstabilisatie en fotografie, hebben we het normaal gesproken over optische beeldstabilisatie, die wordt aangetroffen in veel high-end lenzen (en sommige high-end smartphones zoals de iPhone 7). Canon noemt de functie Beeldstabilisatie (IS) en Nikon noemt het Vibratiereductie (VR). Met optische beeldstabilisatie beweegt een deel van de lens fysiek om camerabewegingen tegen te gaan wanneer u de foto maakt; als uw handen trillen, trilt een element in de lens ook om de beweging tegen te gaan.
Andere camera’s, waaronder sommige smartphones zoals de iPhone 6S, kunnen een functie hebben die virtuele beeldstabilisatie wordt genoemd. Met virtuele beeldstabilisatie beweegt de lens niet fysiek; in plaats daarvan wordt de beweging geregistreerd en probeert de camera elke beweging algoritmisch om te keren. Het is lang niet zo effectief, maar het is beter dan niets.
Vandaag gaan we het hebben over hoe u beeldstabilisatie effectief kunt gebruiken. Voor de doeleinden van deze handleiding gaan we ons concentreren op de optische beeldstabilisatie die te vinden is in geavanceerde camera’s.
De wederkerige regel: hoe langzaam kun je gaan?
Met een gewone lens wordt over het algemeen aangenomen dat de langste sluitertijd waarmee je nog steeds scherpe foto’s kunt maken het omgekeerde is van de brandpuntsafstand van de lens (of de full-frame equivalente brandpuntsafstand als je een crop sensor-camera gebruikt). Dit betekent dat als je een 100 mm-lens gebruikt op een full-frame camera zoals een Canon 5D MKIV, de langste sluitertijd waarmee je weg kunt komen 1 / 100ste van een seconde is. Voor een 50 mm-lens is dat 1 / 50ste van een seconde.
VERWANT: Wat is het verschil tussen een full-frame en een crop sensor camera?
Als je diezelfde 100 mm-lens gebruikt op een camera met een cropfactor van 1,6 zoals een Canon EOS Rebel T6, dan komt deze overeen met een 160 mm-lens op een full-frame camera, dus de langste sluitertijd die je veilig kunt gebruiken is 1 / 160ste van een seconde; de 50 mm lens komt overeen met 80 mm voor een sluitertijd van 1 / 80ste van een seconde.
Het is belangrijk op te merken dat de wederkerige regel alleen van toepassing is op camerabewegingen. Als u een foto maakt van een snel bewegend object, moet u mogelijk een sluitertijd gebruiken die veel sneller is dan de wederkerige regel zegt dat u ermee weg kunt komen.
Hoe beeldstabilisatie een langzamere sluitertijd mogelijk maakt
Als de beeldstabilisatie is ingeschakeld, kunt u een sluitertijd van twee tot vier stops langzamer gebruiken dan u anders zou kunnen. Laten we teruggaan naar ons voorbeeld van een 100 mm-lens. In plaats van een minimale sluitertijd van 1 / 100ste van een seconde, zou je met beeldstabilisatie een sluitertijd van slechts 1 / 10de van een seconde kunnen gebruiken en toch een scherp beeld hebben (althans in ideale omstandigheden). Voor de 50 mm-lens zou je zo laag kunnen gaan als ongeveer 1 / 5e van een seconde.
In de onderstaande afbeelding heb ik de foto’s gemaakt met een 200 mm-equivalente lens met een sluitertijd van 1 / 40ste van een seconde. In de linker is de beeldstabilisatie uitgeschakeld; in de rechter is hij ingeschakeld. Het is gemakkelijk in te zien hoe effectief beeldstabilisatie kan zijn in de juiste omstandigheden.
VERWANT: ‘S Nachts foto’s maken (die niet wazig zijn)
Als je ’s nachts of in andere situaties met weinig licht fotografeert, kan het een groot verschil maken om weg te komen met een langere sluitertijd. U hoeft uw ISO niet zo hoog te draaien of een echt groot diafragma te gebruiken als u dat niet wilt.
Beeldstabilisatie kan ook helpen bij langere lenzen, zelfs bij goede verlichting. Als u een 300 mm-lens gebruikt, is de absoluut langste sluitertijd die u kunt krijgen zonder beeldstabilisatie 1 / 300ste van een seconde. Dit is nog steeds een vrij korte sluitertijd als je een klein diafragma en een lage ISO gebruikt. Met beeldstabilisatie zou je echter naar ongeveer 1 / 50ste van een seconde kunnen gaan als je dat nodig hebt, maar je zou ook naar een iets langzamere sluitertijd kunnen gaan, zoals 1 / 200ste van een seconde. Dit laat een klein beetje extra licht binnen, maar wat nog belangrijker is, maakt het waarschijnlijker dat je scherpe beelden krijgt. Alleen omdat je een heel lange sluitertijd kunt gebruiken, wil nog niet zeggen dat je dat zou moeten doen.
Nogmaals, het is belangrijk op te merken dat beeldstabilisatie alleen helpt bij camerabewegingen. Het heeft geen enkel effect op enige beweging van het onderwerp. Zelfs een persoon die stilstaat voor een portret beweegt een beetje; als u een te lange sluitertijd gebruikt, wordt hun beweging in de afbeelding weergegeven.
De problemen met beeldstabilisatie
Het grootste probleem met beeldstabilisatie zijn de kosten. Canons EF 70-200mm f / 4L USM, die geen beeldstabilisatie heeft, kost $ 599, terwijl de EF 70-200mm f / 4 L IS USM – die dat wel doet – $ 1099 kost. Behalve een met stabilisatie, zijn de twee lenzen bijna identiek. Hetzelfde patroon geldt voor veel andere lenzen, met een versie zonder stabilisatie die honderden dollars minder kost dan de versie met stabilisatie.
Als je het je kunt veroorloven om voor beeldstabilisatie te betalen, kan dit een geweldige functie zijn, maar tenzij je zeker weet dat het iets is dat je gaat gebruiken, zijn de extra kosten het misschien niet waard. Als je veel fotografeert met lange lenzen of bij weinig licht, kan dat geweldig zijn, maar als je dat niet doet, is het misschien geldverspilling.
Beeldstabilisatie kan ook een aantal rare effecten hebben als je het in de verkeerde situaties gebruikt. Zodra uw sluitertijd hoger is dan ongeveer 1 / 500ste van een seconde, zal beeldstabilisatie uw foto’s niet echt verbeteren. Je spieren trillen niet 500 keer per seconde! In plaats daarvan kan het juist een nadelig effect hebben op de scherpte van het beeld vanwege de bewegende elementen in de lens. Hoewel het voornamelijk anekdotisch is, schakelen de meeste professionele fotografen beeldstabilisatie uit, tenzij ze het om deze reden absoluut nodig hebben.
Evenzo, als u uw lens op een andere manier stabiliseert, zoals met een statief, moet de beeldstabilisatie worden uitgeschakeld. In het beste geval zal het niets doen, en in het slechtste geval worden uw foto’s waziger.
Ten slotte verbruikt beeldstabilisatie ook wat stroom. Schakel het apparaat uit als u de levensduur van de batterij wilt verlengen.
Afgezien van die nadelen, is beeldstabilisatie echt een geweldige functie, en het wordt standaard in steeds meer lenzen. Zorg ervoor dat het de extra kosten waard is.