Aan de vooravond van een grote klimaatbijeenkomst signaleert een VN-rapport te weinig vooruitgang om de opwarming te beteugelen
Om de ergste gevolgen van de opwarming van de aarde te voorkomen, moeten de naties van de wereld veel grotere bezuinigingen doorvoeren in hun uitstoot van broeikasgassen (inclusief door gasfakkels, zoals bij dit olieveld in Texas) dan ze momenteel beloven te doen, een nieuw VN-rapport staten.
Dit jaar zou een keerpunt zijn in de aanpak van klimaatverandering. Maar de naties van de wereld voldoen niet aan het moment, stelt een nieuw rapport van het Milieuprogramma van de Verenigde Naties.
De Emissiekloofrapport 2021: de hitte is aan, uitgebracht op 26 oktober, onthult dat de huidige toezeggingen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en de opwarming van de aarde te beteugelen, de wereld nog steeds op het goede spoor zetten om tegen het einde van de eeuw met 2,7 graden Celsius boven het pre-industriële niveau op te warmen.
Streven naar “netto-nul-emissies” tegen het midden van de eeuw – een doel dat onlangs is aangekondigd door China, de Verenigde Staten en andere landen, maar zonder duidelijke plannen over hoe dat te doen – zou die opwarming kunnen verminderen tot 2,2 graden C. Maar dat is nog steeds niet voldoende het merk, verklaarden VN-functionarissen tijdens een nieuwsevenement voor de release van het rapport.
Tijdens een historische bijeenkomst in Parijs in 2015 beloofden 195 landen om uiteindelijk hun uitstoot voldoende te verminderen om de opwarming van de aarde tegen 2100 ruim onder de 2 graden Celsius te houden (SN: 12/12/15). Het verder beperken van de opwarming van de aarde, tot slechts 1,5 graad C, zou veel meer verwoestende gevolgen van klimaatverandering voorkomen, zoals het Intergouvernementeel Panel voor klimaatverandering (IPCC) in 2018 meldde (SN: 17-12-18). In zijn laatste rapport, uitgebracht in augustus, merkte het IPCC op dat extreme weersomstandigheden, verergerd door door de mens veroorzaakte klimaatverandering, nu voorkomen in elk deel van de planeet – en waarschuwde dat het venster om sommige van deze effecten ongedaan te maken, wordt gesloten (SN: 8/9/21).
Ondanks deze ernstige waarschuwingen, “zijn de partijen bij de Overeenkomst van Parijs er totaal niet in geslaagd om [its] doel binnen bereik’, zei VN-secretaris-generaal António Guterres. “Het tijdperk van halve maatregelen en holle beloften moet eindigen.”
Het nieuwe VN-rapport komt op een cruciaal moment, slechts enkele dagen voordat de wereldleiders elkaar ontmoeten voor de 2021 VN-conferentie over klimaatverandering, of COP26, in Glasgow, Schotland. De COP26-bijeenkomst – uitgesteld van 2020 naar 2021 vanwege de COVID-19-pandemie – is van bijzonder belang omdat het de eerste COP-bijeenkomst is sinds de overeenkomst van 2015 waarin van de ondertekenaars wordt verwacht dat ze hun toezeggingen voor emissiereductie aanzienlijk zullen opvoeren.
Het VN-milieuprogramma heeft de nog steeds gapende kloof tussen de bestaande nationale toezeggingen om de uitstoot te verminderen en de doelstelling van de Overeenkomst van Parijs in de gaten gehouden (SN: 26/11/19). Voorafgaand aan de COP26-bijeenkomst kondigden 120 landen, die verantwoordelijk zijn voor iets meer dan de helft van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen, hun nieuwe toezeggingen aan om de klimaatverandering tegen 2030 aan te pakken.
Uit het rapport van 2021 blijkt dat nieuwe verbintenissen de wereld slechts iets dichter bij de plaats brengen waar de emissies tegen 2030 moeten zijn om de opwarmingsdoelstellingen te halen. Met de nieuwe toezeggingen zou de totale jaarlijkse uitstoot in 2030 7,5 procent lager zijn (ongeveer 55 gigaton koolstofdioxide-equivalent) dan met de toezeggingen van vorig jaar (ongeveer 59 gigaton). Maar om op koers te blijven voor een opwarming van 2 graden, zou de uitstoot ongeveer 30 procent lager moeten zijn dan de nieuwe toezeggingen, of ongeveer 39 gigaton per jaar. Om de opwarming tot 1,5 graad C te houden, is een emissiedaling van ongeveer 55 procent nodig in vergelijking met de laatste toezeggingen, tot ongeveer 25 gigaton per jaar.
“Ik hoop dat de botsing van de wetenschap en de statistieken in de gap-analyse en de stemmen van de mensen een groter gevoel van urgentie zullen bevorderen”, zegt Gabriel Filippelli, een geochemicus aan de Indiana University-Purdue University Indianapolis.
Op 26 oktober zei Filippelli, de redacteur van het tijdschrift American Geophysical Union, GeoHealth, en hoofdredacteuren van andere tijdschriften die door de organisatie zijn gepubliceerd, waren co-auteur van een verklaring in Geofysische onderzoeksbrieven. Ze riepen wereldleiders op tijdens COP26 om de “verwoestende gevolgen” van klimaatverandering onder controle te houden door de wereldwijde CO2-uitstoot onmiddellijk te verminderen en over te schakelen op een groene economie. “We zijn wetenschappers, maar we hebben ook families en geliefden naast onze medeburgers op deze planeet”, staat in de brief. “De tijd om de kloof tussen wetenschapper en burger, hoofd en hart te overbruggen, is nu.”
Het publiceren van dat pleidooi was voor sommige wetenschappers een vertrekpunt, zegt Filippelli. “We hebben de afgelopen 20 tot 30 jaar artikelen gepubliceerd waarin we het treinwrak van klimaatverandering documenteren”, zegt hij. “Zoals je je kunt voorstellen, waren er achter de schermen enkele mensen die zich een beetje ongemakkelijk voelden omdat het afweek van de echte wetenschap. Maar uiteindelijk vonden we het krachtiger om een echte verklaring te schrijven die ons hart liet zien.”
