Stukken van de ruimtesteen werden binnen 12 uur na de landing op een Engelse oprit opgepikt
Onderzoekers van de Universiteit van Glasgow in Schotland vonden stukken van de Winchcombe-meteoriet in een veld.
Laat in de avond van 28 februari 2021 viel een kooldonkere ruimtesteen ter grootte van een voetbal door de lucht boven Noord-Engeland. De rots brandde in een oogverblindende, acht seconden durende lichtstraal, splitste zich in fragmenten en snelde naar de aarde. Het grootste stuk spatte uiteen op de oprit van Rob en Cathryn Wilcock in het kleine, historische stadje Winchcombe.
Een analyse van die fragmenten toont nu aan dat de meteoriet uit het buitenste zonnestelsel kwam en water bevat dat chemisch vergelijkbaar is met dat van de aarde, rapporteren wetenschappers op 16 november in Wetenschappelijke vooruitgang. Hoe de aarde aan haar water kwam, blijft een van de blijvende mysteries van de wetenschap. De nieuwe resultaten ondersteunen het idee dat asteroïden water naar de jonge planeet brachten (SN: 5/6/15).
De Wilcocks waren niet de enigen die stukken rots vonden die die nacht vielen. Maar zij waren de eersten. Brokken van de Winchcombe-meteoriet werden verzameld binnen 12 uur nadat ze de grond hadden geraakt, wat betekent dat ze relatief niet besmet zijn met aards materiaal, zegt planetaire wetenschapper Ashley King van het Londense Natural History Museum.
Andere meteorieten zijn teruggevonden nadat ze vanuit de ruimte naar de grond waren gevolgd, maar nog nooit zo snel (SN: 20-12-12).
“Het is zo ongerept als we van een meteoriet kunnen krijgen”, zegt King. “Behalve dat het in het museum op mijn bureau landde, of behalve dat we een ruimtevaartuig daarheen stuurden, kunnen we ze niet echt sneller of ongerepter krijgen.”
Na het verzamelen van ongeveer 530 gram meteoriet van Winchcombe en andere locaties, waaronder een schapenveld in Schotland, gooiden King en collega’s een aanrecht met laboratoriumtechnieken naar de monsters. De onderzoekers polijstten het materiaal, verhitten het en bombardeerden het met elektronen, röntgenstralen en lasers om erachter te komen welke elementen en mineralen het bevatte.
Het team analyseerde ook de video van de vuurbal van de UK Vuurbal Alliantie, een samenwerking van 16 camera’s die meteoren over de hele wereld observeren, plus nog veel meer video’s van deurbel- en dashboardcamera’s. De films hielpen bij het bepalen van de baan van de meteoriet en waar deze vandaan kwam.
De meteoriet is een soort zeldzaam, koolstofrijk gesteente dat een koolstofhoudende chondriet wordt genoemd, vond het team. Het kwam van een asteroïde in de buurt van de baan van Jupiter en begon ongeveer 300.000 jaar geleden richting de aarde, een relatief korte tijd voor een reis door de ruimte, berekenden de onderzoekers.
Chemische analyses onthulden ook dat de meteoriet voor ongeveer 11 procent uit water bestaat, met het water opgesloten in gehydrateerde mineralen. Een deel van de waterstof in dat water is eigenlijk deuterium, een zware vorm van waterstof, en de verhouding tussen waterstof en deuterium in de meteoriet is vergelijkbaar met die van de atmosfeer van de aarde. “Het is een goede indicatie dat water [on Earth] kwam van waterrijke asteroïden’, zegt King.
Onderzoekers vonden ook aminozuren en ander organisch materiaal in de meteorietstukken. “Dit zijn de bouwstenen voor zaken als DNA”, zegt King. De stukken “bevatten geen leven, maar ze hebben het startpunt voor het leven in zich opgesloten.” Verdere studies kunnen helpen bepalen hoe die moleculen zich vormden in de asteroïde waar de meteoriet vandaan kwam, en hoe vergelijkbaar organisch materiaal op de vroege aarde terecht zou kunnen komen.
“Het is altijd opwindend om toegang te hebben tot materiaal dat een nieuw venster kan bieden op een vroege tijd en plaats in ons zonnestelsel”, zegt planetaire wetenschapper Meenakshi Wadhwa van de Arizona State University in Tempe, die niet bij het onderzoek betrokken was.
Ze hoopt dat toekomstige studies de monsters van de Winchcombe-meteoriet zullen vergelijken met monsters van asteroïden Ryugu en Bennu, die door ruimtevaartuigen zijn verzameld en teruggestuurd naar de aarde (SN: 15-01-2019). Die asteroïden zijn beide dichter bij de aarde dan de belangrijkste asteroïdengordel, waar de Winchcombe-meteoriet vandaan kwam. Door alle drie de monsters te vergelijken en te contrasteren, ontstaat een completer beeld van de samenstelling van het vroege zonnestelsel en hoe het evolueerde tot wat we vandaag zien.
