Instandhoudingsinspanningen en visserijbeheer hebben ervoor gezorgd dat tonijn en zeilvis zich hebben hersteld
Na decennia van bevolkingsafname ziet de toekomst er rooskleuriger uit voor verschillende soorten tonijn en zeilvis, zoals zuidelijke blauwvintonijn, zwarte marlijn en zwaardvis, dankzij jarenlang succesvol visserijbeheer en instandhoudingsacties. Maar sommige haaien die in de open waterhabitats van deze vissen leven, hebben nog steeds problemen, suggereert nieuw onderzoek.
Deze haaien, waaronder oceanische wittips en haringhaaien, worden vaak per ongeluk gevangen in de tonijn- en zeilvisserij. En een gebrek aan toegewijd beheer van deze soorten betekende: hun kansen op uitsterven blijven toenemenrapporteren onderzoekers in de 11 november Wetenschap.
De analyse evalueert het uitstervingsrisico van 18 soorten grote oceaanvissen gedurende bijna zeven decennia. Het biedt “een uitzicht op de open oceaan dat we nog niet eerder hebben gehad”, zegt Colin Simpfendorfer, een zeebioloog aan de James Cook University in Australië die niet bij dit onderzoek betrokken was.
“De meeste van deze informatie was beschikbaar voor individuele soorten, maar de synthese voor alle soorten geeft een veel breder beeld van wat er gebeurt in dit belangrijke ecosysteem”, zegt hij.
In de afgelopen jaren hebben grote wereldwijde beoordelingen van biodiversiteit de achteruitgang van soorten en ecosystemen over de hele wereld gedocumenteerd, zegt Maria José Juan-Jordá, een visserij-ecoloog aan het Spaanse Instituut voor Oceanografie in Madrid. Maar deze patronen worden in de oceanen slecht begrepen.
Om deze leemte op te vullen, keken Juan-Jordá en haar collega’s naar de Internationale Unie voor het behoud van de rode lijst van de natuur, die veranderingen in het uitstervingsrisico van een soort evalueert. De Rode Lijst Index evalueert het risico op uitsterven van een hele groep soorten. Het team richtte zich specifiek op tonijn, zeilvissen en haaien – grote roofvissen die een invloedrijke rol spelen in hun open oceaan-ecosystemen.
Red List Index-beoordelingen vinden elke vier tot tien jaar plaats. In de nieuwe studie bouwden de onderzoekers voort op de criteria van de Rode Lijst om een ​​manier te ontwikkelen om het uitstervingsrisico continu in de tijd te volgen, in plaats van alleen binnen de IUCN-intervallen.
Juan-Jordá en haar collega’s deden dit door gegevens te verzamelen over de gemiddelde leeftijd van soorten bij reproductieve volwassenheid, veranderingen in populatiebiomassa en overvloed uit beoordelingen van visbestanden voor zeven tonijnsoorten, zoals de kwetsbare grootoogoog en bedreigde zuidelijke blauwvintonijn; zes soorten zeilvissen, zoals zwarte marlijn en zeilvis; en vijf haaiensoorten. Het team combineerde de gegevens om uitstervingsrisicotrends voor deze 18 soorten van 1950 tot 2019 te berekenen.
Het team ontdekte dat het uitstervingsrisico voor tonijn en zeilvissen in de laatste helft van de 20e eeuw toenam, waarbij de trend voor tonijn vanaf de jaren negentig en zeilvissen in de jaren 2010 omkeerde. Deze verschuivingen zijn gekoppeld aan bekende verminderingen van de visserijsterfte voor deze soorten die tegelijkertijd plaatsvonden.
De resultaten zijn positief voor tonijn en zeilvissen, zegt Simpfendorfer. Maar drie van de zeven tonijnen en drie van de zes zeilvissen die de onderzoekers hebben bekeken, worden nog steeds als bijna bedreigd, kwetsbaar of bedreigd beschouwd. “Dit is niet het moment voor zelfgenoegzaamheid bij het beheer van deze soorten”, zegt Simpfendorfer.
Maar haaiensoorten spartelen in dezelfde wateren waar op tonijn en zeilvis wordt gevist, waar de haaien vaak als bijvangst worden gevangen.
“Terwijl we de commercieel belangrijke, waardevolle doelsoorten tonijn en zeilvis steeds duurzamer beheren”, zegt Juan-Jordá, “blijven de haaienpopulaties afnemen, waardoor het risico op uitsterven blijft toenemen.”
Enkele toekomstige oplossingen, zegt Juan-Jordá, zijn onder meer vangstbeperkingen voor sommige soorten en het vaststellen van duurzaamheidsdoelstellingen binnen de tonijn- en zeilvisvisserij die verder gaan dan alleen de beoogde soorten, waarbij het probleem van incidenteel gevangen haaien wordt aangepakt. En het is belangrijk om te zien of de maatregelen die zijn genomen om de sterfte door bijvangst van haaien te verminderen, daadwerkelijk effectief zijn, zegt ze.
“Er is een duidelijke behoefte aan aanzienlijke verbetering van het op haaien gerichte beheer, en organisaties die verantwoordelijk zijn voor hun beheer moeten snel handelen voordat het te laat is”, zegt Simpfendorfer.