Gezelliger zijn kan meer ondersteuning en minder stress betekenen
Meer gezellige vrouwelijke giraffen hebben de neiging langer te leven dan die in schaars gezelschap worden gezien, blijkt uit een onderzoek uit de regio Tarangire in Tanzania.
Volwassen giraffen zijn gewoon geen knuffelige, knuffelende, demonstratieve dieren. Het kostte dus software voor identiteitsherkenning door vijf jaar aan gegevens te slijpen om te onthullen dat het sociale leven van vrouwen belangrijk is om te overleven.
De meer gezellige volwassen vrouwelijke giraffen in het Tarangire-ecosysteem in het noorden van Tanzania hebben de neiging om langer te leven, concludeert natuurbioloog Monica Bond van de Universiteit van Zürich. Vrouwtjes die doorgaans rond ten minste drie anderen van hun soort hingen, hadden meer kans overleef degenen met minder routinematige metgezellen, Melden Bond en collega’s 10 februari in Proceedings of the Royal Society B​
In de gepubliceerde wetenschap is het idee dat giraffen zelfs een sociaal leven hebben niet veel ouder dan tien jaar, zegt Bond. (Voorlopig behandelt Bond giraffen nog steeds als één soort, Giraffa camelopardalis, totdat er meer overeenstemming is over hoeveel soorten er zijn.) Volwassen mannetjes spenderen het grootste deel van hun tijd aan eenzame zoektocht naar vrouwtjes die willen paren, maar vrouwtjes hangen vaak in groepen rond.
In vergelijking met vleermuizen die zich onder een brug groeperen of bavianen die de vacht van hun vrienden verzorgen, zien zelfs de meest sociale vrouwelijke giraffen er vaak uit alsof ze toevallig in hetzelfde struikgewas rondlopen. Deze “losse” groepen, zoals Bond ze beschrijft, knuffelen of verzorgen elkaar niet. Een groep bladert meestal gewoon in dezelfde buurt, kan dan uit elkaar rafelen en zich herconfigureren met verschillende leden in het splijtingsfusiepatroon dat bij veel dieren, zoals dolfijnen, wordt waargenomen. Maar bij nader inzien is gebleken dat vrouwtjes, op hun bescheiden manier, de voorkeur geven aan bepaalde buren en bepaalde anderen lijken te vermijden.
Bond kwam in 2007 giraffen in het wild tegen tijdens haar eerste reis naar Afrika. “Ik hield van alles”, zegt ze, maar vooral giraffen die er “zo fantasievol en raar uitzien als een eenhoorn.” Om hun leven te onderzoeken, hebben zij en collega’s nu waarnemingen geregistreerd van bijna 3.000 personen in de regio Tarangire. De vlekken van elke giraf zijn uniek en blijven gedurende het hele leven herkenbaar, dus foto’s van de torso’s van de dieren maken identificatie mogelijk (SN: 10/2/18​
In tegenstelling tot het veel bestudeerde Serengeti National Park in Afrika, stelt de Tarangire-regio onderzoekers in staat dieren te bekijken met een breed scala aan menselijke invloeden. Aan de lage kant kauwen giraffen op acaciabomen in beschermd park of wandelen ze onder baobabbomen die “omhoog steken als een gigantische broccoli”, zegt Bond. Menselijke invloed komt vaker voor waar de Maasai-bevolking hun vee hoedt, en de zwaarste menselijke voetafdrukken liggen in de bruisende steden van de regio.
Bond en haar collega’s keken naar hoe de soorten gegeten planten, de bodemsoorten, de nabijheid van de mens en andere factoren de overlevingskansen van vrouwen van het ene seizoen op het andere seizoen beïnvloedden. De belangrijkste voorspeller van overleving voor 512 volwassen vrouwelijke wilde giraffen was het aantal andere vrouwtjes dat doorgaans om hen heen wordt aangetroffen. Ze denkt niet dat het alleen is dat eenlingen of sommige verwarde groepen gemakkelijker door roofdieren worden opgepikt. In deze regio jagen leeuwen niet in de grote trots die volwassen prooien kunnen overweldigen en “een giraf kan een leeuw doodschoppen”, zegt Bond.
In plaats daarvan speculeert Bond dat gezellige vrouwtjes minder stress kunnen hebben. Leeuwen in de omgeving besluipen bijvoorbeeld giraffenkalveren. In een grotere groep kunnen kalveren dicht bij elkaar clusteren in crèches waar een paar vrouwtjes over waken, zodat de andere moeders een pauze kunnen nemen. En wanneer grotere vrouwengroepen zich ’s nachts vestigen, ziet Bond enkele waakzame ogen onder de slaperigen die beter zullen rusten.
Deze analyse komt echter alleen uit de regio Tarangire. “Het zou geweldig zijn als de methoden worden gerepliceerd in andere ecosystemen om te zien hoe dit standhoudt”, zegt Arthur Muneza, de coördinator voor Oost-Afrika in Nairobi, Kenia, voor de Giraffe Conservation Foundation. Een plek waar giraffen verder moeten reizen om water of andere vitale bronnen te vinden, kan bijvoorbeeld een verschil maken in de resultaten.
