De studie is een blauwdruk om te profiteren van het vermogen van deze habitat om koolstof op te slaan
In ’s werelds grootste zeegrasherstelproject hebben wetenschappers een ecosysteem geobserveerd vanaf de geboorte tot volledige bloei.
Als onderdeel van een project van meer dan 20 jaar, hebben onderzoekers en vrijwilligers meer dan 70 miljoen zeegraszaden verspreid over percelen van meer dan 200 hectare, net voorbij de uitgestrekte kwelders aan de zuidkant van Virginia Eastern Shore. Langetermijnmonitoring van de herstelde zeegrasvelden onthult een opmerkelijk sterk ecosysteem dat koolstof en stikstof vasthoudt die anders zouden bijdragen aan opwarming van de aarde en vervuiling, meldt het team op 7 oktober in Science Advances. Dat succes geeft een sprankje hoop voor het klimaat en voor ecosystemen, zeggen de onderzoekers.
Het project, geleid door het Virginia Institute of Marine Science en The Nature Conservancy, is nu uitgegroeid tot 3612 hectare – en telt – in nieuwe zeegrasvelden. Ter vergelijking: de grootste dergelijk project in Australië streeft naar herstel van 10 hectare zeegras.
De resultaten zijn “een gamechanger”, zegt Carlos Duarte. “Het is een voorbeeld van hoe op de natuur gebaseerde oplossingen de klimaatverandering kunnen helpen verminderen”, zegt hij. De mariene ecoloog aan de King Abdullah University of Science and Technology in Thuwal, Saudi-Arabië, is een leider in het erkennen van de koolstofopslagcapaciteit van mangroven, schorren en zeegrassen.
Het team in Virginia begon met een schone lei, zegt Robert Orth, een zeebioloog aan het Virginia Institute of Marine Science in Gloucester Point. Het zeegras in deze kustlagunes was begin jaren dertig door ziekte en een orkaan weggevaagd, maar het water was nog steeds helder genoeg om het zonlicht door te geven dat planten nodig hebben.
Binnen de eerste 10 jaar van herstel waren Orth en zijn collega’s getuige van een ecosysteem dat snel herstelde bij bijna elke indicator van de gezondheid van ecosystemen: zeegrasdekking, waterkwaliteit, koolstof- en stikstofopslag en biomassa van ongewervelde dieren en vissen (SN: 16-02-17).
Het team controleerde bijvoorbeeld hoeveel koolstof en stikstof de weiden uit het milieu opsloegen en opslaan in het sediment naarmate de dekking van zeegras groter werd. Daaruit bleek dat weilanden die negen jaar of langer op hun plaats stonden, gemiddeld 1,3 keer meer koolstof en 2,2 keer meer stikstof opsloegen dan jongere percelen, wat suggereert dat de opslagcapaciteit toeneemt naarmate weiden volwassen worden. Binnen 20 jaar verzamelden de herstelde percelen koolstof en stikstof met een snelheid die vergelijkbaar was met wat natuurlijke, ongestoorde zeegrasvelden op dezelfde locatie zouden hebben opgeslagen. De herstelde zeegrasvelden leggen nu gemiddeld ongeveer 3.000 ton koolstof per jaar en meer dan 600 ton stikstof vast, rapporteren de onderzoekers.
Zeegrassen kunnen tegen een stootje. Toen een plotselinge hittegolf op zee een deel van het zeegras doodde, duurde het slechts drie jaar voordat de weide zijn plantdichtheid volledig had hersteld. “Het verbaasde ons hoe veerkrachtig deze zeegrasweiden waren”, zegt Karen McGlathery, een kustecoloog aan de Universiteit van Virginia in Charlottesville.
Ze gelooft dat het werk van het team meer is dan alleen een geweldige casestudy op het gebied van restauratie. Het “biedt een blauwdruk voor het herstellen en onderhouden van gezonde ecosystemen van zeegras” die anderen elders in de wereld kunnen aanpassen, zegt ze.
Zeegrassen behoren tot ’s werelds meest waardevolle en meest bedreigde ecosystemen en zijn wereldwijd belangrijk als reservoirs van wat bekend staat als blauwe koolstof, de koolstof opgeslagen in oceaan- en kustecosystemen. Zeegrassen slaan meer koolstof op, veel langer dan enig ander land of oceaanhabitat, waardoor het niet naar de atmosfeer ontsnapt als kooldioxide die warmte vasthoudt. Deze prairies onder water ondersteunen ook de kust- en offshore-visserij en beschermen kustlijnen en andere mariene habitats. Ondanks hun belang, zeegrassen zijn afgenomen wereldwijd met ongeveer 30 procent sinds 1879, volgens een onderzoek van 14 augustus in Frontiers in Marine Science.
“De studie helpt bij het opvullen van enkele grote hiaten in ons begrip van hoe blauwe koolstof kan bijdragen aan klimaatherstel”, zegt McGlathery. “Het is de eerste die een cijfer geeft van hoeveel koolstofherstelde weiden uit de atmosfeer halen en opslaan”, gedurende decennia en mogelijk eeuwenlang.
De restauratie is nog lang niet klaar. Maar het kan nu al de weg wijzen voor worstelende ecosystemen zoals Biscayne Bay in Florida, ooit rijk aan zeegras maar nu te lijden onder de achteruitgang van de waterkwaliteit en wijdverspreide visdoden. Als het water eenmaal is gezuiverd, zegt Orth, ‘suggereert ons werk dat zeegrassen zich snel kunnen herstellen’ (SN: 3/5/18).
McGlathery is ook van mening dat de schaal van het succes van het team positief moet zijn voor kustgemeenschappen. “In mijn eerste jaren hier was er geen zeegras en dat was er al decennia niet meer. Vandaag, zover ik kan zwemmen, zie ik weelderige weiden, roggen, af en toe een zeepaardje. Het is mooi.”