Het installeren van software op Linux omvat pakketbeheerders en softwarebronnen, niet het downloaden en uitvoeren van .exe-bestanden van websites zoals op Windows. Als Linux nieuw voor je is, kan dit een dramatische cultuuromslag lijken.
Hoewel u alles zelf op Linux kunt compileren en installeren, zijn pakketbeheerders ontworpen om al het werk voor u te doen. Het gebruik van een pakketbeheerder maakt het installeren en bijwerken van software eenvoudiger dan op Windows.
Linux versus Windows
Er is een grote verscheidenheid aan Linux-distributies en een grote verscheidenheid aan pakketbeheerders. Linux is opgebouwd uit open-source software, wat betekent dat elke Linux-distributie zijn eigen software compileert met de gewenste bibliotheekversies en compilatie-opties. Compileert Linux-applicaties over het algemeen niet op elke distributie – zelfs als ze dat zouden kunnen, zou de installatie worden belemmerd door concurrerende pakketformaten. Als je de website van een Linux-applicatie vindt, zul je waarschijnlijk een verscheidenheid aan downloadlinks zien voor verschillende pakketformaten en Linux distributies – ervan uitgaande dat de website van de applicatie überhaupt voorgecompileerde versies biedt. De applicatie kan u vragen om de broncode te downloaden en deze zelf te compileren.
Software-opslagplaatsen
Linux-gebruikers downloaden en installeren normaal gesproken geen applicaties van de websites van de applicaties, zoals Windows-gebruikers. In plaats daarvan host elke Linux-distributie zijn eigen softwarebronnen. Deze repositories bevatten softwarepakketten die speciaal voor elke Linux-distributie en -versie zijn samengesteld. Als u bijvoorbeeld Ubuntu 12.04 gebruikt, bevatten de repositories die u gebruikt pakketten die speciaal zijn gecompileerd voor Ubuntu 12.04. Een Fedora-gebruiker gebruikt een repository vol met pakketten die speciaal voor hun versie van Fedora zijn gecompileerd.
Pakketbeheerders
Denk aan een pakketbeheerder als een mobiele app-store, behalve dat ze er lang waren voordat app-winkels er waren. Vertel de pakketbeheerder om software te installeren en het zal automatisch het juiste pakket downloaden van de geconfigureerde softwarebronnen, het installeren en instellen – allemaal zonder dat u door wizards hoeft te klikken of .exe-bestanden op websites hoeft te zoeken. Wanneer een update wordt uitgebracht, merkt uw pakketbeheerder de juiste update op en downloadt deze. In tegenstelling tot Windows, waar elke applicatie zijn eigen updater moet hebben om automatische updates te ontvangen, behandelt de pakketbeheerder updates voor alle geïnstalleerde software – ervan uitgaande dat ze zijn geïnstalleerd vanuit de softwarebronnen.
Wat is een pakket?
In tegenstelling tot Windows, waar applicaties worden geleverd in .exe-installatiebestanden die alles kunnen doen wat ze willen met het systeem, gebruikt Linux speciale pakketindelingen. Er zijn verschillende pakkettypes – met name DEB op Debian en Ubuntu en RPM op Fedora, Red Hat en anderen. Deze pakketten zijn in wezen archieven met een lijst met bestanden. De pakketbeheerder opent het archief en installeert de bestanden op de locatie die het pakket aangeeft. De pakketbeheerder blijft op de hoogte van welke bestanden bij welke pakketten horen – wanneer u een pakket verwijdert, weet de pakketbeheerder precies welke bestanden op het systeem erbij horen. Windows heeft geen idee welke bestanden bij een geïnstalleerde applicatie horen – het laat applicatie-installateurs de installatie en verwijdering zelf beheren.
Pakketten kunnen ook scripts bevatten die worden uitgevoerd wanneer het pakket wordt geïnstalleerd en verwijderd, hoewel deze over het algemeen worden gebruikt voor het instellen van het systeem en niet voor het verplaatsen van bestanden naar willekeurige locaties.
Software installeren op Linux
Om software op Linux te installeren, opent u uw pakketbeheerder, zoekt u naar de software en vraagt u de pakketbeheerder om het te installeren. Uw pakketbeheerder doet de rest. Linux-distributies bieden vaak een verscheidenheid aan frontends aan de pakketbeheerder. Op Ubuntu gebruiken het Ubuntu Software Center, Update Manager, Synaptic-applicatie en apt-get-commando allemaal apt-get en dpkg om DEB-pakketten te downloaden en te installeren. U kunt elk hulpprogramma gebruiken dat u maar wilt – ze bieden alleen verschillende interfaces. Over het algemeen vind je een eenvoudige, grafische pakketbeheerder in de menu’s van je Linux-distributie.
Update vertragingen
Een ding dat nieuwe Linux-gebruikers vaak opmerken bij pakketbeheerders en repositories, is een vertraging voordat nieuwe softwareversies hun systemen bereiken. Als er bijvoorbeeld een nieuwe versie van Mozilla Firefox wordt uitgebracht, zullen Windows- en Mac-gebruikers deze aanschaffen bij Mozilla. Op Linux moet je Linux-distributie de nieuwe versie verpakken en als update naar buiten brengen. Als u het voorkeurenvenster van Firefox op Linux opent, zult u merken dat Firefox zichzelf niet automatisch kan updaten (ervan uitgaande dat u de versie van Firefox uit de opslagplaatsen van uw Linux-distributie gebruikt).
U kunt de applicatie ook zelf downloaden en installeren – bijvoorbeeld door Firefox rechtstreeks van Mozilla te downloaden – maar hiervoor moet u mogelijk de software vanaf de bron compileren en installeren en worden de voordelen van pakketbeheerders, zoals automatische, gecentraliseerde beveiligingsupdates, verwijderd.
Hoewel nieuwe versies van Firefox een prioriteit zijn omdat ze beveiligingsupdates bevatten, worden andere toepassingen mogelijk niet zo snel geleverd. Een belangrijke nieuwe versie van de LibreOffice-kantoorsuite wordt bijvoorbeeld mogelijk nooit uitgebracht als een update voor de huidige versie van uw Linux-distributie. Om mogelijke instabiliteit te voorkomen en tijd te geven om te testen, is deze versie mogelijk pas beschikbaar bij de volgende grote release van uw Linux-distributie – bijvoorbeeld Ubuntu 12.10 – wanneer het de standaardversie wordt in de softwarebronnen van de distributie.
Om dit probleem op te lossen, bieden sommige Linux-distributies, zoals Arch Linux, “rollende release-cycli”, waarbij nieuwe softwareversies naar de belangrijkste softwarebronnen worden gepusht. Dit kan problemen veroorzaken – hoewel u misschien nieuwe versies van desktoptoepassingen wilt, geeft u waarschijnlijk niet om nieuwe versies van systeemhulpprogramma’s op laag niveau, die mogelijk instabiliteit kunnen introduceren.
Ubuntu biedt de backports-repository om nieuwere versies van belangrijke pakketten naar oudere distributies te brengen, hoewel niet alle nieuwe versies de backports-repository halen.
Andere opslagplaatsen
Hoewel Linux-distributies worden geleverd met hun eigen voorgeconfigureerde opslagplaatsen, kunt u ook andere opslagplaatsen aan uw systeem toevoegen. Als je dat eenmaal hebt gedaan, kun je softwarebronnen installeren vanuit die repository en er updates van ontvangen met je pakketbeheerder. De repository die u toevoegt, moet zijn ontworpen voor uw Linux-distributie en pakketbeheerder.
Ubuntu biedt bijvoorbeeld een breed scala aan persoonlijke pakketarchieven (PPA’s), die software bevatten die is samengesteld door individuen en teams. Ubuntu staat niet in voor de stabiliteit of veiligheid van de pakketten in deze repositories, maar u kunt PPA’s van vertrouwde personen toevoegen om pakketten te downloaden die nog niet in de repository van Ubuntu staan - of nieuwere versies van bestaande pakketten downloaden.
Sommige toepassingen van derden gebruiken ook hun eigen softwarebronnen. Wanneer u bijvoorbeeld Google Chrome op Ubuntu installeert, voegt het zijn eigen apt-repository toe aan uw systeem. Dit zorgt ervoor dat u updates voor Google Chrome ontvangt via Ubuntu’s Update Manager en standaard software-installatietools.
