Voornprofielen die apen beroven, beren stelen en meer
Laat je niet misleiden door dat onschuldige gezicht. Sommige makaken zijn volleerde overvallers, zoals Mary Roach ontdekt in haar laatste boek, Fuzz: Als de natuur de wet overtreedt.
Dons
Mary Roach
WW Norton & Co., $ 26,95
Over de hele wereld rennen criminelen vrij rond in het bos. Deze schurken kunnen niet worden gearresteerd – omdat ze geen mensen zijn. In haar nieuwste boek Fuzz: Als de natuur de wet overtreedt, zet Mary Roach deze onverlaten in de schijnwerpers. Op de Midway-eilanden voeren albatrossen zelfmoordmissies uit tegen de vliegtuigen van de Amerikaanse marine. In Colorado breken beren in en plunderen ze de koelkasten van huizen in de bergen. En herten doen zo veel jaywalking.
Op de lijst met daders van de natuur staan ook kamelen, poema’s, kraaien en nog veel meer. Met zulke voorbeelden pakt Roach deze vraag aan: wat moeten we doen als dieren wetten overtreden die voor mensen bedoeld zijn?
Het boek staat bol van de oneerbiedige humor van Roach, die vooral tot uiting komt wanneer ze een mens-dierconflict uit de eerste hand ervaart. Ze proeft rattenaas om de aantrekkingskracht ervan beter te begrijpen en krijgt training om te zien of een menselijk lichaam is verscheurd door een beer of door een mens die zich voordoet als een beer. Ze pleegt zelfs een overval: “Ik had bananen. Ik vroeg erom. Ik wilde weten hoe het was om beroofd te worden door apen.”
Maar het zijn niet allemaal leuke en rendierspellen. Roach benadrukt hoeveel echte pijn voortkomt uit interacties tussen mens en dier. Olifanten vernietigen routinematig de gewassen en huizen van mensen. Ze kunnen, samen met luipaarden, beren, herten en anderen, ook mensen doden. Ze pakt ook de ethiek aan van het uitroeien van plagen door massale vergiftiging of het veranderen van hun genetica.
De verhalen lijken misschien verschillend, maar ze dienen een breder punt. Veel natuurstrategieën zijn bedoeld om mensen te redden van het ongewenste gedrag van wilde dieren, of om het aantal dieren dat mensen willen fotograferen, eten of bewonderen te vergroten. Wat zou er gebeuren, vraagt Roach zich af, als we meer aan coëxistentie zouden denken in plaats van aan conflict of uitbuiting?
De meeste hoofdstukken bieden een mix van moderne wetenschap en geschiedenis, met Roachs flair voor het spotten van verborgen absurditeiten. Niet alle verhalen over de criminele bedoelingen van de natuur komen echter goed van pas. Ze benadrukt bijvoorbeeld hoe vallende bomen mensen doden en hoe ongekookte bonen aanzienlijke maag-darmklachten veroorzaken. Maar het is langdradig: weduwenmakers en muzikale vruchten zijn levenloze objecten, zonder motief, middelen of kansen. Het is moeilijk om je bedreigd te voelen door een boom of boon die niet achter je aan kan rennen. Niettemin, als een andere vermelding in Roach’s canon van boeken, Dons staat lang (en harig), onderwijzend zoveel als het vermaakt. Maar alsjeblieft: leer gewoon van haar. Proef het rattenaas niet.
Kopen Dons van Bookshop.org. Wetenschapsnieuws is een aangesloten bij Bookshop.org en verdient een commissie op aankopen die via links in dit artikel worden gedaan.
