Er zijn nu niet meer stormen dan ongeveer 150 jaar geleden, suggereert een studie
Orkaan Iota raasde op 16 november 2020 naar Midden-Amerika als een storm van categorie 5 – de 30e storm met de naam in een recordseizoen. De snelle intensivering van Iota kan in verband worden gebracht met de opwarming van de aarde, maar een 150-jarig record van Atlantische orkanen suggereert geen langetermijntrend in de stormfrequentie.
Klimaatverandering zorgt ervoor dat Atlantische orkanen meer impact hebben, waardoor ze regenachtiger worden, ze sneller intensiveren en de stormen langer aanhouden, zelfs na aanlanding. Maar een nieuwe statistische analyse van historische gegevens en satellietgegevens suggereert dat: er zijn nu niet meer Atlantische orkanen dan ongeveer 150 jaar geleden, rapporteren onderzoekers op 13 juli in Natuurcommunicatie.
Het recordaantal Atlantische orkanen in 2020, maar liefst 30 met de naam stormen, leidde tot intense speculatie over de vraag of en hoe klimaatverandering een rol speelde (SN: 21/12/20). Het is een vraag waar wetenschappers mee blijven worstelen, zegt Gabriel Vecchi, klimaatwetenschapper aan de Princeton University. “Wat is de impact van de opwarming van de aarde – impact uit het verleden en ook onze toekomstige impact – op het aantal en de intensiteit van orkanen en tropische stormen?”
Satellietgegevens van de afgelopen 30 jaar stellen ons in staat om “met weinig onduidelijkheid te zeggen hoeveel orkanen en hoeveel grote orkanen [Category 3 and above] dat waren er elk jaar”, zegt Vecchi. Die gegevens laten duidelijk zien dat het aantal, de intensiteit en de snelheid van de intensivering van orkanen in die periode is toegenomen.
Maar “er zijn veel dingen gebeurd in de afgelopen 30 jaar” die die trend kunnen beïnvloeden, voegt hij eraan toe. “De opwarming van de aarde is er een van.” Het verminderen van aerosolvervuiling is een andere (SN: 21-11-19). De hoeveelheid roet- en sulfaatdeeltjes en stof boven de Atlantische Oceaan was halverwege de 20e eeuw veel hoger dan nu; door zonlicht te blokkeren en te verstrooien, koelden die deeltjes de planeet tijdelijk voldoende om de opwarming van de broeikasgassen tegen te gaan. Die koeling is ook dacht te hebben geholpen om de orkaanactiviteit tijdelijk te onderdrukken in de Atlantische Oceaan.
Om een langetermijnperspectief te krijgen op trends in Atlantische stormen, onderzochten Vecchi en collega’s een dataset van orkaanwaarnemingen van de Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration die zich uitstrekt van 1851 tot 2019. Het omvat old-school observaties door ongelukkige zielen die de stormen direct hebben waargenomen, evenals remote sensing-gegevens uit het moderne satelliettijdperk.
Stormtelling
Het record van orkaanwaarnemingen in de Atlantische Oceaan door de National Oceanic and Atmospheric Administration begint in 1851. Om te corrigeren voor veranderingen in observatiepraktijken van 1851 tot 2019, ontwikkelden onderzoekers een statistische methode om het aantal stormen te schatten dat in de pre-satellietjaren onopgemerkt bleef. Vervolgens nam het team opeenvolgende 15-jarige gemiddelden van de jaarlijkse geschatte tellingen (blauwe lijn, met blauw gearceerde foutmarges) om te bepalen of er een trend in de tijd bestaat. De aangepaste telling suggereert geen duidelijke trend in orkaanfrequentie over ongeveer de afgelopen 150 jaar.
Frequentie van Atlantische orkanen, 1851-2019
Het was een uitdaging om die verschillende soorten waarnemingen direct te vergelijken om een nauwkeurige trend te krijgen. Satellieten kunnen bijvoorbeeld elke storm zien, maar eerdere waarnemingen tellen alleen de stormen die mensen direct hebben meegemaakt. Dus namen de onderzoekers een probabilistische benadering om waarschijnlijke hiaten in het oudere record op te vullen, bijvoorbeeld in de veronderstelling dat moderne stormsporen representatief zijn voor pre-satellietstormsporen om rekening te houden met stormen die op zee en ongezien zouden zijn gebleven. Het team vond geen duidelijke toename van het aantal stormen in de Atlantische Oceaan gedurende die 168-jarige periode. Een mogelijke reden hiervoor is volgens de onderzoekers een opleving van de door aerosolvervuiling veroorzaakte stilte in stormen die een deel van het broeikasgassignaal in de gegevens kan verduisteren.
Meer verrassend – zelfs voor Vecchi, zegt hij – lijken de gegevens ook geen significante toename van de orkaanintensiteit in die tijd te laten zien. Dat is ondanks “wetenschappelijke consistentie tussen theorieën en modellen die erop wijzen dat de typische intensiteit van orkanen waarschijnlijker zal toenemen naarmate de planeet warmer wordt”, zegt Vecchi. Maar deze conclusie is zwaar voorbehoud – en de studie levert ook geen bewijs tegen de hypothese dat de opwarming van de aarde “heeft gewerkt en zal werken om de orkaanactiviteit te intensiveren”, voegt hij eraan toe.
Klimaatwetenschappers waren al bekend met de mogelijkheid dat de stormfrequentie in de afgelopen 150 jaar of zo misschien niet veel is toegenomen – of over veel langere tijdschalen. Het verband tussen het aantal stormen en de opwarming is lange tijd onzeker geweest, aangezien het veranderende klimaat ook complexe verschuivingen in atmosferische patronen veroorzaakt die de orkaantrend in beide richtingen zouden kunnen leiden. Het Intergouvernementeel Panel inzake klimaatverandering merkte in een rapport uit 2012 op dat er “weinig vertrouwen” dat de tropische cycloonactiviteit op de lange termijn is toegenomen.
Geologisch bewijs van de Atlantische stormfrequentie, die meer dan 1000 jaar terug kan gaan, suggereert ook dat de orkaanfrequentie de neiging heeft om de paar decennia toe te nemen en af te nemen, zegt Elizabeth Wallace, een paleotempestoloog aan de Rice University in Houston (SN: 22-10-17).
Wallace jaagt op orkaanrecords in diepe onderwatergrotten die blauwe gaten worden genoemd: als een storm over een eilandstrand of de nauwelijks ondergedompelde ondiepten trekt, nemen winden en golven zand op dat vervolgens in deze grotten kan worden gedumpt en veelbetekenende sedimentafzettingen vormen. Haar gegevens, zegt ze, suggereren ook dat “de afgelopen 150 jaar niet uitzonderlijk zijn geweest” [in storm frequency], vergeleken met vroeger.”
Maar, merkt Wallace op, deze afzettingen onthullen niets over de vraag of klimaatverandering meer intense orkanen veroorzaakt. En moderne waarnemingsgegevens over veranderingen in orkaanintensiteit worden vertroebeld door hun eigen onzekerheden, met name het feit dat het satellietrecord gewoon niet zo lang is. Toch: “Ik vond het leuk dat de studie zegt dat het niet noodzakelijkerwijs bewijs levert tegen de hypothese” dat hogere zeewatertemperaturen de orkaanintensiteit zouden verhogen door meer energie aan de storm toe te voegen, zegt ze.
Kerry Emanuel, een atmosferische wetenschapper aan het MIT, zegt dat het idee dat het aantal stormen niet is toegenomen, niet verrassend is, gezien de langdurige onzekerheid over hoe de opwarming van de aarde dat zou kunnen veranderen. Maar “een voorbehoud dat ik heb over het nieuwe artikel is de implicatie dat er geen significante trends in de Atlantische orkaanstatistieken zijn” [going back to 1851] impliceert geen effect van de opwarming van de aarde op deze stormen”, zegt hij. Zoeken naar zo’n langetermijntrend is eigenlijk niet zo zinvol, zegt hij, omdat wetenschappers niet verwachten dat orkaantrends die verband houden met de opwarming van de aarde pas in de jaren zeventig duidelijk worden, aangezien de opwarming is toegenomen.
Ongeacht of er meer van deze stormen zijn, het lijdt geen twijfel dat moderne orkanen in veel opzichten dodelijker zijn geworden, zegt Vecchi. Er zijn aanwijzingen dat de opwarming van de aarde de hoeveelheid regen van sommige stormen, zoals orkaan Harvey in 2017, heeft doen toenemen, wat leidde tot wijdverbreide, verwoestende overstromingen (SN: 28-09-18). En, zegt Vecchi, “de zeespiegel zal de komende eeuw stijgen … dus [increasing] stormvloedkering is een groot gevaar van orkanen.”
