Veel mensen hebben aanhoudende lichamelijke klachten, zoals duizeligheid of pijn, die geen symptomen lijken te zijn van een medische aandoening.
Ze staan soms bekend als “medisch onverklaarbare symptomen” als ze langer dan een paar weken aanhouden, maar artsen kunnen geen probleem met het lichaam vinden dat de oorzaak kan zijn.
Dit betekent niet dat de symptomen nep zijn of “helemaal in het hoofd” – ze zijn echt en kunnen uw vermogen om correct te functioneren beïnvloeden.
Als ze de oorzaak niet begrijpen, kunnen ze zelfs nog erger en moeilijker mee om te gaan.
Wanneer mysteriesymptomen lijken te worden veroorzaakt door problemen in het zenuwstelsel, maar u geen specifieke neurologische aandoening heeft, kunnen artsen uw symptomen noemen als een ‘functionele neurologische aandoening‘.
Voorbeelden van dergelijke symptomen zijn:
- tintelingen in de handen of voeten
- een tremor in een of beide armen
- hoofdpijn of migraine
- veranderingen in het gezichtsvermogen, zoals wazig zien of het zien van knipperende lichten
Medisch onverklaarde symptomen komen vaak voor, goed voor tot 45% van alle huisartsafspraken en de helft van alle nieuwe bezoeken aan ziekenhuisklinieken in het VK.
Mogelijke oorzaken van medisch onverklaarde symptomen
Veel mensen met medisch onverklaarde symptomen, zoals vermoeidheid, pijn en hartkloppingen, hebben ook depressie of ongerustheid.
Het behandelen van een bijbehorend psychisch probleem kan vaak de lichamelijke symptomen verlichten.
Voor anderen kunnen de symptomen deel uitmaken van een slecht begrepen syndroom, zoals:
- chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) – ook bekend als ME
- prikkelbare darmsyndroom (IBS)
- fibromyalgie (pijn over het hele lichaam)
Het feit dat artsen geen aandoening kunnen vinden die deze symptomen veroorzaakt, is niet ongebruikelijk in de geneeskunde, en het betekent niet dat er niets kan worden gedaan om u te helpen.
Hoe uw huisarts u kan helpen
Uw huisarts zal proberen alle mogelijke aandoeningen uit te sluiten die uw symptomen kunnen veroorzaken. Mogelijk moet u een grondig lichamelijk onderzoek ondergaan en bloedtesten.
Het is belangrijk om te overwegen of de medicatie die u gebruikt, uw symptomen kan veroorzaken – het langdurig innemen van pijnstillers kan bijvoorbeeld leiden tot pijnstiller hoofdpijn.
Uw huisarts moet ook onderzoeken of u mogelijk een bijbehorend probleem heeft, zoals depressie of ongerustheid. Lichamelijke symptomen kunnen depressie en angst veroorzaken, en deze kunnen op hun beurt de lichamelijke symptomen verergeren, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat.
U moet uw huisarts vertellen:
- hoe uw symptomen zijn – wanneer ze begonnen en waardoor ze beter of slechter worden
- wat u denkt of vreest, is de oorzaak van uw symptomen – en uw verwachtingen over hoe tests en behandelingen kunnen helpen
- hoe uw symptomen van invloed zijn op wat u kunt doen – wat ze u tegenhouden
- hoe verontrustend uw symptomen zijn – hoe u zich voelt
Er zijn een aantal dingen die u zelf kunt doen die kunnen helpen.
U en uw huisarts kunnen een aantal veranderingen in levensstijl en doelen vaststellen waarvan u beiden denkt dat ze uw symptomen zullen helpen verlichten, zoals regelmatige lichaamsbeweging en betere rust (zie hieronder).
Mogelijk wordt u doorverwezen voor een praattherapie, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT). Het doel van CGT is om u te helpen uw symptomen te beheersen door u in staat te stellen verbanden te leggen tussen uw symptomen, zorgen, gevoelens en hoe u ermee omgaat.
Als uw symptomen veroorzaakt lijken te worden door een probleem met het zenuwstelsel, kunt u worden doorverwezen naar een neuroloog (een specialist in aandoeningen van het zenuwstelsel).
De neuroloog kan u doorverwijzen voor psychotherapie, maar overweegt ook andere therapiemogelijkheden, zoals fysiotherapie of ergotherapie.
Medicatie zoals antidepressiva kan nuttig zijn, zelfs als u niet depressief bent. Medicatie is echter niet altijd de oplossing – pijnstillers of kalmerende middelen kunnen bijvoorbeeld tot afhankelijkheid leiden. De mogelijke voordelen van medicatie moeten altijd worden afgewogen tegen de mogelijke bijwerkingen.
Als u denkt dat u een onderliggende aandoening heeft die uw arts heeft gemist, kan dat vraag om een second opinion.
Zelfhulp
Er zijn dingen die u kunt doen om bepaalde lichamelijke symptomen te verbeteren of zelfs te verlichten, zoals innemen regelmatige lichaamsbeweging en omgaan met stress.
Regelmatige lichaamsbeweging helpt je fit te blijven en veel mensen merken dat het ook hun humeur verbetert (lees over oefening voor depressie). Hoeveel lichaamsbeweging u moet doen, hangt af van uw huidige gezondheid en mogelijkheden.
Omgaan met stress is erg belangrijk omdat het in verband is gebracht met problemen zoals pijn en IBS. Lees meer over ademhalingsoefeningen voor stress.
Over het algemeen zou het helpen om wat plezierige persoonlijke tijd te plannen om te ontspannen – wat u ook helpt te ontspannen, of het nu is yoga klassen, zwemmen, rennen, meditatie of wandelen op het platteland.
Lezen vijf stappen naar mentaal welzijn.
Uw lichaam heeft een opmerkelijk herstellend vermogen en de kans is groot dat uw klachten na verloop van tijd verbeteren, ook zonder specifieke behandeling.
Wie is er getroffen
Onverklaarbare symptomen komen vaker voor bij:
- Dames
- jongere mensen
- mensen die onlangs een infectie of lichamelijke ziekte hebben gehad, of die getroffen zijn door de slechte gezondheid of overlijden van een familielid
- mensen die eerder problemen hebben gehad, zoals depressie en ongerustheid
