Een nieuw boek onderzoekt de blijvende rol van de mens als bemoeial in de evolutie
Genetisch gemanipuleerde glow-in-the-dark vissen (afgebeeld) zijn een relatief recent fenomeen, maar er is niets nieuws aan mensen die sleutelen aan de genen van andere wezens, zoals beschreven in Het leven zoals we het hebben gemaakt.
Het leven zoals we het hebben gemaakt
Beth Shapiro
Basisboeken, $ 30
Met genetische manipulatie hebben mensen onlangs een surrealistische fantasie losgelaten: varkens die minder milieuvervuilende fosfor uitscheiden, eendjes die uit kippeneieren komen, beagles die robijnrood gloeien onder ultraviolet licht. Biotechnologie biedt ongekende kracht en potentieel – maar volgt ook een koers die duizenden jaren in de maak is.
In Het leven zoals we het hebben gemaakt, legt evolutiebioloog Beth Shapiro een palimpsest van menselijk knutselen samen. Van het domesticeren van honden tot het hybridiseren van bedreigde panters uit Florida, mensen buigen zich al duizenden jaren over evolutionaire trajecten. Moderne technologieën die genen kunnen verwisselen, veranderen en in- en uitschakelen wekken begrijpelijke onrust, schrijft Shapiro. Maar ze bieden ook mogelijkheden om de aanpassing ten goede te versnellen – bijvoorbeeld door pestresistente fretten te maken of ziekteverwekkende muggen steriel te maken om hun aantal te verminderen (SN: 14/5/21).
Voor iedereen die nieuwsgierig is naar verleden, heden en toekomst van menselijk ingrijpen in de natuur, Het leven zoals we het hebben gemaakt biedt een boeiend overzicht van de mogelijkheden en valkuilen. Shapiro is een boeiende gids met heldere ogen die lezers door de technische kluwens en ethische struikgewas leidt van deze niet zo nieuwe grens. Onderweg schittert het boek met levendige, humoristische vignetten uit Shapiro’s carrière in oud DNA-onderzoek. Haar verhalen zijn vaak vol ontzag (en rijp met de stank van ontdooiende mammoeten en andere ijstijd-materie).
De eerste helft van het boek doorbreekt de misvatting dat we “nog maar net zijn begonnen ons met de natuur te bemoeien”. De mens bemoeit zich er al 50.000 jaar mee: jagen, domesticeren en conserveren. De tweede helft beschrijft de komst van recente biotechnologieën en hun vaak hobbelige uitrol, wat leidde tot preutsheid over genetisch gemodificeerd voedsel en een blunder die resulteerde in per ongeluk transgeen vee.
Terwijl we balanceren op een technologische afgrond, stelt Shapiro dat we een keuze moeten maken. We kunnen leren om ons met grotere precisie te bemoeien, met de scherpste gereedschappen die we tot onze beschikking hebben. Of, schrijft ze, “we kunnen onze nieuwe biotechnologieën afwijzen” en toch doorgaan met het sturen van het evolutionaire lot, “alleen langzamer en met minder succes.” Shapiro speculeert over wat de toekomst in petto heeft als we onze rol als knutselaars omarmen: microben die plastic opslokken, sabeltandkatten, landbouwgewassen die zijn geoptimaliseerd voor het vastleggen van koolstof. Of deze visioenen zullen uitkomen, is een gok. Maar één ding is duidelijk. Welke route we ook kiezen, mensen zullen de evolutionaire soep blijven roeren. Er is nu geen terugtrekking.
Kopen Het leven zoals we het hebben gemaakt van Bookshop.org. Wetenschapsnieuws is een aangesloten bij Bookshop.org en verdient een commissie op aankopen die via links in dit artikel worden gedaan.
