Meer en dieper dan verwachte kanalen zouden het smelten van de gletsjer van onderaf kunnen versnellen
Gegevens verzameld nabij de Thwaites-gletsjer in West-Antarctica door wetenschappers aan boord van het onderzoeksschip Nathaniel B. Palmer (hier op de site te zien op een foto gemaakt door een drone) hebben geholpen om een reeks diepe kanalen langs de zeebodem te onthullen.
Nieuwe zeebodemkaarten onthullen het eerste heldere zicht van een systeem van kanalen dat kan helpen om de ondergang van de kwetsbare Thwaites-gletsjer van West-Antarctica te bespoedigen. De kanalen zijn dieper en complexer dan eerder werd gedacht, en kunnen warm oceaanwater helemaal naar de onderkant van de gletsjer leiden en het van onderaf smelten, vonden de onderzoekers.
Wetenschappers schatten dat smeltwater van de Thwaites-gletsjer in Florida momenteel verantwoordelijk is voor ongeveer 4 procent van de wereldwijde zeespiegelstijging (SN: 1/7/20). Een volledige ineenstorting van de gletsjer, die volgens sommige onderzoekers in de komende decennia zou kunnen gebeuren, zou de zeespiegel met ongeveer 65 centimeter kunnen verhogen. Hoe en wanneer die ineenstorting kan plaatsvinden, is het onderwerp van een vijfjarige internationale onderzoeksinspanning in samenwerkingsverband.
Gletsjers zoals Thwaites worden tegengehouden om zeewaarts te glijden, zowel door ondersteunende ijsplaten – tongen van drijvend ijs die in de zee uitsteken – en door de vorm van de zeebodem zelf, die kan helpen het ijs van de gletsjer op zijn plaats te houden (SN: 3-4-18). Maar in twee nieuwe onderzoeken, online gepubliceerd op 9 september in De cryosfeer, laten de onderzoekers zien hoe het relatief warme oceaanwater een pad kan hebben rechtstreeks naar de onderbuik van de gletsjer.
Van januari tot maart 2019 gebruikten onderzoekers verschillende methoden in de lucht en op schepen – waaronder radar-, sonar- en zwaartekrachtmetingen – om de zeebodem rond de gletsjer en twee aangrenzende ijsplaten te onderzoeken. Op basis van die gegevens kon het team een schatting maken hoe de zeebodem wordt gevormd onder het ijs zelf.
Deze inspanningen brachten een ruige reeks hoge ruggen en diepe dalen op de zeebodem aan het licht, variërend van ongeveer 250 meter tot 1.000 meter diep. In het bijzonder zou één belangrijk kanaal, meer dan 800 meter diep, warm water kunnen leiden helemaal van Pine Island Bay naar de ondergelopen rand van de gletsjer, ontdekte het team.