Onderzoekers van een Schotse universiteit hebben een manier gevonden om minuscule gouddeeltjes te gebruiken om de rijpheid van whisky te meten, wat distilleerders zou kunnen helpen bij een van de belangrijkste uitdagingen in het productieproces.
Chemici en biowetenschappers van de Universiteit van Glasgow ontwikkelden de test, die een unieke eigenschap van op vat gerijpte whisky gebruikt om de rijpheid ervan te meten.
Elke whiskysoort krijgt een deel van zijn kleursmaakprofiel doordat hij in houten vaten wordt bewaard terwijl hij gedurende een periode van maanden of jaren rijpt. De smaak van het eindproduct wordt gecreëerd door een complexe mix van factoren die bekend staan als “congeneren” – chemicaliën die in de geest achterblijven nadat het is gedistilleerd en andere chemicaliën die worden geabsorbeerd uit de houten vaten, die na verloop van tijd reageren met zuurstof.
De onvoorspelbare interacties van soortgenoten, samen met andere factoren zoals de grootte en vorm van het vat en het aantal keren dat het eerder is gebruikt, zorgen ervoor dat elk vat op zijn eigen manier en in zijn eigen tijd rijpt.
Om de consistentie van hun producten te garanderen, gebruiken distilleerders zeer ervaren meesterblenders. Ze proeven regelmatig de vaten om te controleren of de whisky klaar is voor blending, botteling en verkoop als single malt of gemengde blend – een moeizame en dure taak.
De onderzoekers wilden een test ontwikkelen die een deel van het werk van de meesterblenders zou kunnen doen door chemische reacties te gebruiken om de rijpheid of “leeftijd” van whiskymonsters te bepalen.
Ze bouwden hun test op een reactie die optreedt wanneer whiskymonsters worden gemengd met een oplossing die kleine hoeveelheden van een speciaal soort goud bevat. Een chemische reactie in de whisky zorgt ervoor dat bij kamertemperatuur in korte tijd opvallend gekleurde gouden nanodeeltjes in het monster worden gevormd.
De onderzoekers mengden de goudoplossing met monsters van 15 verschillende whisky’s die werden gedistilleerd in Schotland, Japan en de VS. Ze testten ook meerdere monsters die met regelmatige tussenpozen uit een enkel vat waren genomen gedurende een periode van zes jaar, die werden geleverd door het Scotch Whisky Research Institute.
Door een eigenschap van elk monster te meten, bekend als de gelokaliseerde oppervlakteplasmonresonantie, ontdekten ze dat de unieke chemische samenstelling van de whisky’s resulteerde in de creatie van gouden nanodeeltjes met duidelijk verschillende vormen, maten en kleuren in elk monster.
Ze ontdekten ook dat de snelheid van de productie van de nanodeeltjes verband hield met de rijpheid ervan: hoe sneller de nanodeeltjes werden gevormd, hoe rijper de whisky was.
De resultaten suggereren dat het proces kan worden gebruikt om een snelle, betrouwbare test voor distilleerders te ontwikkelen om de rijpheid van hun whisky’s te meten, waardoor de noodzaak voor masterblenders om bij elke stap van het proces te worden betrokken, wordt verminderd.
Dr. Will Peveler, van de School of Chemistry van de Universiteit van Glasgow, is de hoofdauteur van het artikel. Dr. Peveler zei: “Leeftijd is meer dan alleen een getal als het gaat om whisky – de complexe chemische reacties die in elk vat plaatsvinden, maken het onmogelijk om de rijpheid van de smaak van whisky eenvoudigweg te schatten op basis van hoe lang het rijpt.
“Zolang er een whisky-industrie is, proberen distilleerders betere manieren te vinden om de rijpheid van individuele vaten te meten om hen te helpen begrijpen wanneer ze klaar zijn voor gebruik in een single malt of een gemengde blend.
“Wat we voor het eerst hebben kunnen doen, is aantonen dat de verouderingsgerelateerde chemie van de whisky de vorming van gouden nanodeeltjes regelt. Dat heeft ons in staat gesteld een unieke ‘vingerafdruk’ te ontwikkelen, niet alleen voor de soorten whisky die we hebben getest maar ook voor hoe whisky’s in de loop van de tijd rijpen.
Co-auteur Dr. Jenny Gracie, ook van de School of Chemistry, voegde toe: “Momenteel zijn er een aantal andere tests beschikbaar om de rijpheid van whisky te meten, die gebruik maken van gespecialiseerde processen zoals chromatografie en massaspectrometrie. Ze zijn echter zelden beschikbaar op de magazijnvloer, en als monsters voor analyse naar het buitenland moeten worden gestuurd, vertraagt dit alles.
“We hopen dat we deze eerste bevinding in de toekomst kunnen ontwikkelen tot een snelle, gemakkelijke en draagbare kit die distilleerders kunnen gebruiken om de rijpheid van hun whisky’s te meten zonder monsters te hoeven sturen voor tijdrovende tests met gespecialiseerde apparatuur.”
De paper van het team, getiteld “Growth of Plasmonic Nanoparticles for Aging Cask-Matured Whisky”, is gepubliceerd in ACS toegepaste nanomaterialen.
Jennifer Gracie et al, Groei van plasmonische nanodeeltjes voor veroudering op vat gerijpte whisky, ACS toegepaste nanomaterialen (2022). DOI: 10.1021/acsanm.2c03406
Geleverd door de Universiteit van Glasgow