Als het gaat om aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD), kun je je afvragen of natuur of opvoeding de grootste rol speelt bij het veroorzaken ervan.
Stel bijvoorbeeld dat bij meer dan één van uw kinderen de diagnose ADHD is gesteld. Misschien vraag je je af of je iets doet om het te veroorzaken. (U bent waarschijnlijk niet, trouwens).
Of, als u of uw partner ADHD heeft en uw kind de diagnose krijgt, vraagt u zich misschien af of de diagnose onvermijdelijk was. (Kortom: onvermijdelijk, nee. Waarschijnlijk, ja).
De waarheid is, zegt Jessica Myszak, een gediplomeerd psycholoog bij The Help and Healing Center, “de oorzaak van ADHD bij een persoon, net als bij veel andere gezondheidsproblemen, kan niet duidelijk worden vastgesteld.”
Dit is wat we wel weten: ADHD is een
neurologische ontwikkelingsstoornis , wat betekent dat een brein met ADHD zich anders vormt dan de meeste.
Met andere woorden: “u ontwikkelt geen ADHD”, legt Amy Marschall uit, een gediplomeerd klinisch psycholoog. “De neurologische verschillen lijken iets te zijn waarmee je bent geboren.”
Het zijn deze neurologische verschillen die u vatbaar maken voor ADHD en de symptomen ervan.
Veroorzaken omgevingsfactoren ADHD?
Omgevingsfactoren veroorzaken niet direct ADHD. Althans, niet op zichzelf.
De natuur, oftewel genetica, speelt een grote rol. Maar je omgeving kan ook factoren bevatten die leiden tot ADHD.
Myszak zegt zelfs dat “er duidelijk bewijs is dat bepaalde omgevingsrisicofactoren sterk verband houden met latere ADHD-diagnoses.”
Deze omgevingsfactoren kunnen zijn:
- in-utero, of in de baarmoeder, blootstelling aan stoffen of chemicaliën
- vroege geboorte of laag geboortegewicht
- milieutoxines
- ziekten zoals bacteriële ziekten en encefalitis
In-utero blootstelling
Een studie uit 2018 wees uit dat kinderen een groter risico liepen om ADHD te krijgen als hun moeders zware rokers waren, terwijl een andere studie aantoonde dat moeders die ten minste 4 alcoholische dranken in één keer dronken, waarschijnlijk een kind met ADHD zouden krijgen.
Maternale voeding kan ook een rol spelen, evenals een infectie tijdens de zwangerschap.
“Bepaalde medicijnen, zoals antidepressiva, antihypertensiva en cafeïne”, zegt Myszak, kunnen ook een rol spelen.
De American Psychiatric Association voegt eraan toe dat baby’s die vroeg of met een laag geboortegewicht worden geboren, ook een grotere kans hebben op ADHD.
Blootstelling aan milieutoxines
Dit kunnen gifstoffen zijn waaraan u in utero of tijdens uw kindertijd wordt blootgesteld. Ze kunnen zijn:
- lood
- kwik
- pesticiden
- specifieke chemische verbindingen
Bijvoorbeeld de
Het pesticide organofosfaat, dat vaak op gazons en landbouwproducten wordt gespoten, is aangetoond in een
2016 studie neurologische ontwikkeling van kinderen te beïnvloeden. Daarom denken sommige onderzoekers dat het een rol kan spelen bij het veroorzaken van ADHD.
Ziekte
Uit een onderzoek uit 2017 bleek dat bacteriële meningitis ook een risicofactor kan zijn voor ADHD. Bacteriële meningitis is een ernstige bacteriële ziekte die van persoon tot persoon en via voedsel wordt verspreid.
Ondertussen ontdekte een Taiwanese studie uit 2015 dat encefalitis, een ontsteking in de hersenen als gevolg van infectie of auto-immuunrespons, ook een risicofactor voor ADHD kan zijn.
Dus wat is de oorzaak?
De waarheid? Onderzoekers weten niet helemaal zeker wat de oorzaak van ADHD is. Dat komt waarschijnlijk omdat één ding niet vanzelf ADHD veroorzaakt.
“Aangezien elke persoon een individu is, kunnen we nooit definitief zeggen ‘X veroorzaakt Y'”, zegt Marschall.
Eén oorzaak wordt redelijk goed ondersteund door tweeling- en familiestudies: genetica lijkt een belangrijke rol te spelen bij het veroorzaken van ADHD.
“Kinderen van broers en zussen met ADHD hebben 9 keer meer kans dan andere kinderen om ook ADHD te hebben, met schattingen van de erfelijkheidsgraad van 74 procent tot 88 procent”, zegt Myszak, verwijzend naar een onderzoek uit 2005.
Maar alleen omdat genetica iemand vatbaar maakt voor ADHD, wil nog niet zeggen dat ze het zullen hebben.
EEN
“In plaats daarvan komt ADHD meestal voort uit meerdere genetische en omgevingsrisicofactoren die cumulatief de kans vergroten dat een persoon ADHD heeft”, legt Myszak uit.
“Het kan heel ingewikkeld zijn om omgevingsfactoren te onderscheiden van genetische factoren, omdat familieleden niet alleen genetica delen, maar ook bepaalde levensstijlfactoren die ook kunnen bijdragen aan het ADHD-risico.”
Met andere woorden, alle factoren zijn belangrijk, omdat het het cumulatieve effect van deze factoren is dat ADHD veroorzaakt.
Zijn er andere factoren?
Ja, er zijn aanwijzingen dat andere factoren ook een rol spelen.
“In de afgelopen jaren is er meer onderzoek gedaan naar de hersenverschillen bij personen met ADHD, en er zijn enkele varianten consequent geïdentificeerd in ADHD-hersenen”, legt Myszak uit, verwijzend naar een
Het lijkt er ook op dat sommige ADHD-diagnoses optreden na hersenbeschadiging, zoals blijkt uit een onderzoeksbeoordeling uit 2014. Hieronder valt schade door:
- verwondingen in het vroege leven
- hoofd trauma
- atypische hersenontwikkeling
Wat veroorzaakt geen ADHD?
Er gaan veel geruchten en mythes rond ADHD. Veel van deze schaden ouders of zorgen ervoor dat ze zich schuldig voelen omdat ze iets verkeerds hebben gedaan in de manier waarop ze hun kinderen opvoeden.
Maar deze mythen lijken precies dat te zijn: mythen.
Bijvoorbeeld de
- te veel suiker eten
- te veel televisie kijken
- armoede
- familie onenigheid
Hoe om te gaan met omgevingsstressoren
ADHD is een neurologische ontwikkelingsstoornis en huidig onderzoek suggereert dat genetica een belangrijke rol speelt. Omdat genetica iemand vatbaar kan maken voor ADHD, kan dit niet worden voorkomen.
Volgens Myszak zijn er enkele maatregelen die ouders kunnen nemen om ervoor te zorgen dat hun baby in het algemeen gezond is:
- prenatale zorg ontvangen
- blootstelling aan drugs, alcohol en tabak vermijden tijdens de zwangerschap
- het beperken van blootstelling aan milieutoxines zoals pesticiden en lood
U kunt echter ook stappen ondernemen om de symptomen van ADHD te beheersen, zoals:
- structuur en consistente verwachtingen met uw kind creëren
- dagelijkse fysieke activiteiten doen
- veel slapen
- stimulerende activiteiten vermijden, vooral voordat u zich moet concentreren of moet slapen
Stimulerende activiteiten kunnen elektronica, computers, videogames en tv zijn.
“Er zijn op dit moment gemengde gegevens over voeding, dus ik zou ouders adviseren om met hun kinderarts te praten over wat het beste is voor hun kind”, zegt Marschall.
Toch is de
Hoe weet je dat je het hebt?
ADHD ziet er voor elke persoon een beetje anders uit en de symptomen kunnen variëren tussen kindertijd en volwassenheid.
Dat gezegd hebbende, volgens de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-5), omvatten de algemene symptomen van ADHD:
- vergeetachtig zijn
- gemakkelijk afgeleid zijn
- vatbaar zijn voor roekeloos gedrag
- dingen kwijtraken of kwijtraken
- vatbaar zijn voor impulsief gedrag
- gebrek aan motivatie voor specifieke activiteiten
- moeite met het organiseren van dingen
- moeite met het voltooien van taken
Aangezien ADHD meestal wordt gediagnosticeerd op basis van gedrag, bestaan er geen medische tests om het te detecteren. In plaats daarvan heeft u of uw geliefde een paar sessies met een professional in de geestelijke gezondheidszorg, zoals een psycholoog of psychiater. Ze kunnen gedrag evalueren, met leraren en familieleden praten en tot een diagnose komen.
Behandelingsopties
De behandeling van ADHD varieert afhankelijk van uw symptomen. Maar uit een onderzoek uit 2005 bleek dat het over het algemeen een combinatie bevat van:
- medicatie
- psychotherapie
- gedragsmanagement
- organisatorische en sociale vaardigheidstrainingen
medicatie
Mensen met ADHD kunnen medicijnen krijgen voorgeschreven, die werden beoordeeld in a
Psychotherapie
Praattherapie kan mensen met ADHD helpen de hulpmiddelen te ontwikkelen om beter om te gaan met sociale situaties, relaties en stress.
Gedragsmanagement
Gedragstherapie werkt met iemand met ADHD om positief gedrag te versterken en negatief gedrag te verminderen. Dit kan hen helpen het beter te doen op school, op het werk en in hun sociale leven.
Training in organisatorische en sociale vaardigheden
Mensen met ADHD kunnen ook baat hebben bij organisatorische vaardigheidstraining of sociale vaardigheidstraining. Organisatorische en sociale vaardigheidstherapieën kunnen zijn:
- ergotherapie
-
toegepaste gedragsanalyse (ABA) therapie
- cognitieve gedragstherapie
Hulpbronnen voor ondersteuning
Een aantal ADHD-organisaties kan nuttig zijn om mensen met ADHD of ouders van kinderen met ADHD in contact te brengen met de middelen die ze nodig hebben. Deze omvatten therapie, steungroepen en workshops voor mensen met ADHD.
U kunt contact opnemen met:
- Vereniging voor leerstoornissen van Amerika
- Aandachtstekortstoornis Vereniging
- Kinderen en volwassenen met aandachtstekortstoornis/hyperactiviteitsstoornis (CHADD)
Als uw kind met ADHD het moeilijk heeft op school, vindt u het misschien ook nuttig om contact op te nemen met schooldiensten of oudergroepen.
ADHD lijkt niet slechts één oorzaak te hebben.
In plaats daarvan heeft ADHD een aantal oorzaken, waardoor het moeilijk is om precies te weten waarom iemand een diagnose krijgt.
Toch spelen genetica en omgevingsfactoren een belangrijke rol.
Het goede nieuws is: als jij of je kind ADHD heeft, heb je veel opties als je eenmaal een diagnose hebt gesteld om de aandoening te beheersen en ermee te gedijen.
Simone M. Scully is een nieuwe moeder en journalist die schrijft over gezondheid, wetenschap en ouderschap. Vind haar op haar website of op Facebook en Twitter.
