Multiple sclerose (MS) is een progressieve, immuungemedieerde aandoening. Dat betekent dat het systeem dat is ontworpen om uw lichaam gezond te houden, per ongeluk delen van uw lichaam aanvalt die niet schadelijk zijn. De beschermende omhulsels van zenuwcellen zijn beschadigd, wat leidt tot verminderde functie in de hersenen en het ruggenmerg.
MS is een ziekte met onvoorspelbare symptomen die in intensiteit kunnen variëren. Terwijl sommige mensen vermoeidheid en gevoelloosheid ervaren, kunnen ernstige gevallen van MS verlamming, verlies van gezichtsvermogen en verminderde hersenfunctie veroorzaken.
MS is een levenslange ziekte, maar het kan worden beheerd en onderzoekers zijn voortdurend op zoek naar effectievere behandelingen.
Vroege tekenen en symptomen van MS
Veelvoorkomende vroege tekenen van multiple sclerose (MS) zijn onder meer:
- zichtproblemen
- tintelingen en gevoelloosheid
- pijn en spasmen
-
zwakte of vermoeidheid
-
evenwichtsproblemen of duizeligheid
- blaas problemen
- seksuele disfunctie
- cognitieve problemen
Voor sommige mensen kunnen de vroegste tekenen van MS het klinisch geïsoleerd syndroom (CIS) zijn, neurologische symptomen die minstens 24 uur aanhouden en niet in verband kunnen worden gebracht met een andere oorzaak. Het omvat wat demyelinisatie wordt genoemd, wat schade aan myeline is, de beschermende coating die helpt de zenuwcellen in het centrale zenuwstelsel te beschermen.
Hoewel CIS niet noodzakelijk tot MS leidt, kan het een vroeg teken zijn. Symptomen van een CIS-episode kunnen zijn:
- Oogzenuwontsteking. Dit is schade aan de myeline van uw oogzenuw die problemen met het gezichtsvermogen en oogpijn kan veroorzaken.
- Het teken van Lhermitte. Deze aandoening wordt veroorzaakt door een demyeliniserende laesie op het ruggenmerg die een tintelend of schokkend gevoel veroorzaakt in de rug en nek, vooral wanneer u uw nek naar beneden buigt.
- Transversale myelitis. Transverse myelitis is wanneer het ruggenmerg erbij betrokken is en spierzwakte, gevoelloosheid en andere problemen kan veroorzaken.
Een MRI kan soms een handig hulpmiddel zijn om te bepalen of er slechts één episode van CIS is geweest of meerdere episodes, wat op MS kan duiden.
Veel voorkomende MS-symptomen
Primaire symptomen van MS komen voort uit de schade aan de beschermende zenuwbedekking, de myeline. Uw artsen kunnen u helpen deze symptomen te beheersen met medicatie, ergotherapie en fysiotherapie.
Hier zijn enkele van de meest voorkomende symptomen van MS:
Zichtproblemen
Visuele problemen zijn een van de meest voorkomende symptomen van MS. Ontsteking tast de oogzenuw aan en verstoort het gezichtsvermogen. Dit kan wazig zien of verlies van gezichtsvermogen veroorzaken. Soms kunnen de hersenzenuwen of de hersenstam erbij betrokken zijn, waardoor oogbewegingsproblemen of dubbelzien ontstaan. Dit zijn drie veelvoorkomende zichtsymptomen van MS:
-
optische neuritis – ontsteking van de oogzenuw
-
nystagmus – onstabiele beweging van het oog, soms “dansende ogen” genoemd
-
diplopie – dubbel zien
Het kan zijn dat u de problemen met het gezichtsvermogen niet meteen opmerkt. Bij optische neuritis kan pijn wanneer u omhoog of naar één kant kijkt ook gepaard gaan met verlies van gezichtsvermogen. Er zijn verschillende manieren om met MS-gerelateerde veranderingen in het gezichtsvermogen om te gaan.
Tintelingen en gevoelloosheid
MS tast de zenuwen in de hersenen en het ruggenmerg (het berichtencentrum van het lichaam) aan. De sensorische zenuwen in het ruggenmerg kunnen worden aangetast door demyelinisatie, wat een verminderd gevoel veroorzaakt wanneer u iets aanraakt, wat uw vermogen om te lopen of dingen met uw handen te doen kan beïnvloeden. U kunt ook paresthesieën hebben (sensaties zoals gevoelloosheid, tintelingen of een branderig gevoel).
Tintelingen en gevoelloosheid zijn een van de meest voorkomende waarschuwingssignalen van MS. Veel voorkomende plaatsen van gevoelloosheid zijn het gezicht, armen, benen en vingers.
Pijn en spasmen
Chronische pijn en onvrijwillige spierspasmenkomen ook vaak voor bij MS. Pijn kan een direct gevolg zijn van demyelinisatie of van de symptomen zelf die secundaire pijn veroorzaken.
Soorten MS-pijn kunnen neuropathische pijn omvatten. Deze acute pijn wordt veroorzaakt doordat zenuwen signalen naar de hersenen verkeerd communiceren. Voorbeelden zijn:
- trigeminusneuralgie
- Het teken van Lhermitte
- “MS knuffel”
- paroxysmale spasmen
MS kan ook chronische neuropathische pijn veroorzaken, waarbij de hierboven genoemde acute pijn ook op een meer permanente basis kan worden ervaren. Dit kan dysesthesieën (pijnlijke gewaarwordingen in de ledematen) of pruritis omvatten, die jeuk, tintelingen en soortgelijke gewaarwordingen veroorzaakt.
Spierstijfheid of spasmen (spasticiteit) komen ook vaak voor. U kunt stijve spieren of gewrichten ervaren, evenals oncontroleerbare, pijnlijke schokkende bewegingen van de ledematen. De benen worden het vaakst aangetast, maar rugpijn komt ook vaak voor.
Soorten spasticiteit geassocieerd met MS zijn onder meer spasticiteit van de flexoren, waarbij spieren erg strak worden zodat ze buigen en niet kunnen worden gestrekt, en spasticiteit van de strekspieren, waarbij spieren het tegenovergestelde probleem hebben – ze zijn zo strak dat de armen of benen gestrekt worden en kan niet buigen.
Onduidelijke spraak en moeite met slikken, vooral in latere stadia van de aandoening, kunnen ook optreden als gevolg van motorische problemen.
Vermoeidheid en zwakte
Onverklaarbare vermoeidheid en zwaktetreft veel mensen met MS. Vermoeidheid hangt vaak samen met het aantal laesies in de hersenen en met ontstekingen. Zwakte kan ontstaan door spieratrofie (spieren die krimpen door gebrek of gebruik) of door demyelinisatie van de zenuwen.
Chronische vermoeidheid treedt op wanneer zenuwen in de wervelkolom verslechteren. Meestal verschijnt de vermoeidheid plotseling en duurt weken voordat het verbetert. De zwakte is in het begin het meest merkbaar in de benen.
Mensen met MS kunnen intermitterende vermoeidheid, terugkerende vermoeidheid of constante chronische vermoeidheid hebben. Er is soms een verhoogde kans op de afzonderlijke diagnose van chronisch vermoeidheidssyndroom voor mensen met MS.
Evenwichtsproblemen en duizeligheid
Duizeligheid en problemen met coördinatie en evenwicht kunnen de mobiliteit van iemand met MS verminderen. Dit kan bijdragen aan problemen met uw gang. Mensen met MS voelen zich vaak licht in het hoofd, duizelig of alsof hun omgeving tolt (duizeligheid). Dit symptoom treedt vaak op als u opstaat.
Blaas- en darmdisfunctie
Een disfunctionele blaas is een ander veelvoorkomend symptoom. Dit kan zijn:
- frequent urineren
- sterke aandrang om te plassen
- onvermogen om urine op te houden
- niet kunnen plassen (blaasretentie)
Urine-gerelateerde symptomen zijn vaak beheersbaar. Minder vaak ervaren mensen met MS constipatie, diarree of verlies van darmcontrole.
seksuele disfunctie
Seksuele opwinding en functie kunnen ook een probleem zijn voor mensen met MS, omdat het begint in het centrale zenuwstelsel – waar MS aanvalt. Het kan voortkomen uit fysieke problemen met vermoeidheid, spasticiteit of secundaire emotionele symptomen.
Cognitieve problemen
Velen met MS zullen een soort probleem ontwikkelen met hun cognitievefunctie. Dit kan zijn:
- geheugenproblemen
- verkorte aandachtsspanne
- moeite concentratie
- moeite om georganiseerd te blijven
Depressie en andere emotionele gezondheidsproblemen komen ook vaak voor.
Veranderingen in emotionele gezondheid
Ernstige depressie komt veel voor bij mensen met MS. De stress van MS kan ook prikkelbaarheid, stemmingswisselingen en, in zeldzame gevallen, een aandoening die pseudobulbair affect wordt genoemd, veroorzaken. Dit gaat gepaard met periodes van oncontroleerbaar huilen en lachen.
Omgaan met MS-symptomen, samen met relatie- of familieproblemen, kan depressie en andere emotionele stoornissen nog uitdagender maken. MS-ondersteuningsgroepen kunnen nuttig zijn bij het omgaan met deze veranderingen.
Minder vaak voorkomende MS-symptomen
Niet iedereen met MS zal dezelfde symptomen hebben. Verschillende symptomen kunnen zich manifesteren tijdens terugvallen of aanvallen. Naast de symptomen die op de vorige dia’s werden genoemd, kan MS ook leiden tot:
- gehoorverlies
- toevallen
-
oncontroleerbaar schudden of trillen
- ademhalingsproblemen
- verlies van smaak
Secundaire symptomen van MS
Secundaire symptomen van MS worden niet veroorzaakt door de belangrijkste oorzaak van MS-symptomen (demyelinisatie). Het zijn eigenlijk complicaties die worden veroorzaakt door de reacties van het lichaam erop. Er zijn veel verschillende symptomen die kunnen optreden, zoals spierzwakte door gebrek aan gebruik en verhoogde stress en emotionele problemen.
Uw arts kan u helpen bestaande symptomen te verlichten en te voorkomen dat ze optreden door de primaire symptomen van MS aan te pakken.
MS-symptomen bij vrouwen
Geslacht en geslacht bestaan op spectrums. In dit artikel worden de termen ‘mannen’, ‘vrouwen’ of beide gebruikt om te verwijzen naar het geslacht dat bij de geboorte is toegewezen. Klik hier om meer te leren.
Over het algemeen is MS veel
Mensen die overwegen zwanger te worden met een MS-diagnose, moeten met hun arts praten over alle opties voor behandeling en symptoombestrijding.
MS-symptomen bij mannen
MS wordt minder vaak gediagnosticeerd bij mannen dan bij vrouwen in een verhouding van
MS lijkt
MS-symptomen bij vrouwen versus mannen
| Meer algemene ervaringen voor vrouwen met MS | Meer algemene ervaringen voor mannen met MS |
|---|---|
| Een MS-diagnose komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Vitamine D-tekort kan zijn: |
Mannen lijken meer neurodegeneratie te hebben dan vrouwen, of verlies van zenuwfunctie. |
| Secundair progressieve MS en relapsing-remitting MS komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. | Ongeveer evenveel mannen als vrouwen worden gediagnosticeerd met primair progressieve MS. |
| Vrouwen hebben meestal meer MS-laesies of littekenweefsel. | Mannen hebben de neiging om |
| Zwangerschap is in verband gebracht met een tijdelijk verlaagd risico op terugval, maar sommige behandelingen |
|
|
De menopauze heeft de neiging om seksegerelateerde verschillen in latere MS-diagnoses te verminderen. |
|
MS-diagnose
Een arts – hoogstwaarschijnlijk een neuroloog – zal verschillende tests uitvoeren om MS te diagnosticeren, waaronder:
- Neurologisch onderzoek: Uw arts zal controleren op een gestoorde hersen- of wervelkolomfunctie.
- Oogexamen: Dit is een reeks tests die zijn ontworpen om uw gezichtsvermogen te evalueren.
- MRI: Dit is een techniek die een krachtig magnetisch veld en radiogolven gebruikt om dwarsdoorsnedebeelden van de hersenen en het ruggenmerg te maken.
- Lumbaalpunctie: Ook wel een lumbaalpunctie genoemd, deze test omvat een lange naald die in uw wervelkolom wordt gestoken om een vloeistofmonster te verwijderen dat rond uw hersenen en ruggenmerg circuleert.
Artsen gebruiken deze tests om te zoeken naar demyelinisatie van het centrale zenuwstelsel die ten minste twee afzonderlijke gebieden aantast. Ze moeten ook vaststellen dat er minimaal 1 maand is verstreken tussen de afleveringen. Deze tests worden ook gebruikt om andere aandoeningen uit te sluiten.
MS verbaast artsen vaak vanwege de mate waarin het kan variëren in zowel de ernst als de manier waarop het mensen beïnvloedt. Aanvallen kunnen een paar weken duren en dan verdwijnen. Maar terugvallen kunnen steeds erger en onvoorspelbaarder worden en met verschillende symptomen gepaard gaan. Vroege detectie kan helpen voorkomen dat MS snel vordert.
Als u nog geen neuroloog heeft, kan de Healthline FindCare-tool u helpen een arts bij u in de buurt te vinden.
verkeerde diagnose
Een verkeerde diagnose is ook mogelijk. Uit een ouder onderzoek uit 2012 bleek dat bijna 75 procent van de ondervraagde MS-specialisten in de afgelopen 12 maanden ten minste drie patiënten had gezien die een verkeerde diagnose hadden gekregen.
Wanneer een arts spreken?
MS is een uitdagende aandoening, maar onderzoekers hebben veel behandelingen ontdekt die de progressie kunnen vertragen en symptomen kunnen beheersen.
De beste verdediging tegen MS is om direct na de eerste waarschuwingssignalen naar uw arts te gaan. Dit is vooral belangrijk als iemand in uw directe familie de aandoening heeft, omdat het waarschijnlijk een van de belangrijkste risicofactoren voor MS is.
Aarzel niet. Het zou het verschil kunnen maken.
Lees dit artikel in het Spaans.
