Dyspraxie, ook bekend als ontwikkelingscoördinatiestoornis (DCD), is een veel voorkomende aandoening die uw beweging en coördinatie beïnvloedt.
Dyspraxie heeft geen invloed op uw intelligentie, maar het kan uw dagelijkse leven moeilijker maken. Het kan uw coördinatievaardigheden beïnvloeden – zoals evenwichtstaken, sporten of leren autorijden – en uw fijne motoriek, zoals schrijven of het gebruik van kleine voorwerpen.
Deze pagina richt zich op dyspraxie bij volwassenen. U kunt er ook over lezen dyspraxie bij kinderen.
Symptomen van dyspraxie
Symptomen van dyspraxie kunnen van persoon tot persoon verschillen en kunnen in de loop van de tijd veranderen. Wellicht vindt u routinetaken moeilijk en kan het moeilijk zijn om ermee om te gaan.
Als u dyspraxie heeft, kunt u problemen hebben met:
- coördinatie, balans en beweging
- nieuwe vaardigheden leren, nadenken en informatie onthouden op het werk en in vrijetijdsactiviteiten
- dagelijkse levensvaardigheden, zoals aankleden of maaltijden op tijd bereiden
- kleine voorwerpen schrijven, typen, tekenen en grijpen
- sociale situaties
- omgaan met je emoties
- tijdbeheer, planning en persoonlijke organisatie
Dyspraxie moet niet worden verward met andere stoornissen die de beweging beïnvloeden, zoals hersenverlamming en beroerte. Het kan mensen met alle intellectuele capaciteiten treffen.
Wanneer moet je een huisarts bezoeken?
Raadpleeg uw huisarts als u denkt dat u niet-gediagnosticeerde dyspraxie heeft of problemen met uw coördinatie. Het is een goed idee om een dagboek bij te houden van uw symptomen.
Uw huisarts kan u doorverwijzen naar een fysiotherapeut of een ergotherapeut voor tests. Zij zullen uw bewegingen beoordelen en bepalen hoe uw symptomen u beïnvloeden voordat een diagnose wordt gesteld.
Als u dyspraxie heeft, kunt u ook andere aandoeningen hebben, zoals:
- aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD)
- dyslexie
- autismespectrumstoornis
- moeite met het leren of begrijpen van wiskunde (dyscalculie)
- depressie of ongerustheid
Oorzaken van dyspraxie
Dyspraxie komt vaker voor bij mannen en komt vaak voor in gezinnen.
Het is niet bekend wat dyspraxie veroorzaakt, maar u loopt mogelijk een hoger risico om het te krijgen als u te vroeg geboren bent.
Behandeling voor dyspraxie
Hoewel er geen remedie is voor dyspraxie, zijn er therapieën die u kunnen helpen met uw aandoening om te gaan en succesvol te zijn in uw studie, werk en privéleven, zoals:
- ergotherapie – om u te helpen praktische manieren te vinden om onafhankelijk te blijven en dagelijkse taken te beheren, zoals schrijven of eten bereiden
- cognitieve gedragstherapie (CGT) – een praattherapie die u kan helpen uw problemen te beheersen door uw manier van denken en gedragen te veranderen
Het kan ook helpen als u:
- fit blijven – regelmatige lichaamsbeweging helpt wellicht bij de coördinatie, vermindert gevoelens van vermoeidheid en voorkomt dat u aankomt
- leer hoe u een computer of laptop gebruikt als schrijven met de hand moeilijk is
- gebruik een agenda of dagboek om uw organisatie te verbeteren – u kunt dit mogelijk synchroniseren met uw telefoon en computer
- leer hoe u positief kunt praten over uw uitdagingen en hoe u ze hebt overwonnen
- zoek ondersteuning via programma’s zoals Toegang tot werk van Jobcentre Plus
Ondersteuning voor mensen met dyspraxie
Dyspraxie kan een groot effect op uw leven hebben, maar er is ondersteuning beschikbaar om u te helpen uw toestand onder controle te houden en de best mogelijke levenskwaliteit te hebben.
Het kan helpen om met anderen te praten die dezelfde aandoening hebben of om verbinding te maken met een goed doel.
Mogelijk vindt u de volgende links nuttig:
- Dyspraxia Foundation – de stichting heeft een lijst met lokale steungroepen u kunt deelnemen om uw ervaringen met anderen te delen
- Dyspraxische volwassenen – een forum voor volwassenen met dyspraxie
- Movement Matters UK – zie de pagina met nuttige links