De adoptiemoeders voedden, droegen en knuffelden weeskinderen
Twee baby’s, naar schatting jonger dan 3 jaar, kregen adoptiemoeders buiten hun eigen groep bonobo’s. Een moeder genaamd Marie (links) grooms Flora (rechts), die ze adopteerde toen het weeskind in haar sociale groep verscheen.
Attent ouderschap komt overal in de dierenwereld voor, maar adoptie is zeldzamer, vooral wanneer opgenomen jongeren geen familie zijn. Nu zijn onderzoekers getuige geweest van het adopteren van bonobo’s die baby’s van buiten hun eigen gemeenschap adopteerden.
Twee vrouwtjes, elk uit een andere bonobogroep, in het Luo Scientific Reserve in Congo nam de zorg voor wezen op zich – ze verzorgen, dragen en gedurende ten minste een jaar van voedsel voorzien. Twee gevallen van geadopteerde buitenstaanders zijn bekend bij andere niet-menselijke primaten, maar dit is de eerste keer dat het wordt waargenomen bij mensapen, rapporteren onderzoekers op 18 maart in Wetenschappelijke rapporten​
Gedurende een week dat de onderzoekers de bonobo’s niet konden observeren, kregen twee groepen elk een baby. Een moeder, Marie genaamd, zorgde al voor twee baby’s toen ze Flora adopteerde, die aan de hand van haar gelaatstrekken en kleurpatronen werd geïdentificeerd als voorheen deel uitmakend van een andere groep. Marie droeg Flora en haar jongste biologische dochter, gaf ze borstvoeding en verzorgde ze alle drie. “Ze leek erg moe te zijn, maar was een geweldige moeder”, zegt Nahoko Tokuyama, een primatoloog aan de Universiteit van Kyoto in Japan. Soms gaf Marie de voorkeur aan haar kroost, zegt Tokuyama, en ze verzorgde ze vaker dan Flora.
Tokuyama en haar collega’s merkten ook op dat een vrouwelijke bonobo genaamd Chio, die naar schatting halverwege de vijftig was, een wees had geadopteerd die het team Ruby heette. Hoewel Chio geen melk produceerde, zoog ze Ruby. Een genetische analyse toonde aan dat geen van de baby’s moederlijk verwant was aan een vrouw in hun nieuwe groep.
Zorgen buiten de groep zien “blies me weg”, zegt Cat Hobaiter, een etholoog aan de Universiteit van St. Andrews in Schotland die geen deel uitmaakte van de studie. Chimpansees kunnen bijvoorbeeld broers en zussen en niet-verwante wezen uit hun kliek adopteren. Maar chimpansees, die samen met bonobo’s de naaste evolutionaire verwanten van mensen zijn, kunnen vijandig staan ​​tegenover baby’s van buitenstaanders en ze zelfs doden.
In veel opzichten zijn de adopties logisch, zegt Hobaiter. In tegenstelling tot chimpansees zijn bonobo’s notoir tolerant en zoeken ze naar mogelijkheden om met leden van andere groepen om te gaan. Groepen komen dagenlang samen om “eten en seks en al het andere op een heel vrije manier met de buren te delen”, zegt ze.
Onderzoekers schrijven adopties soms toe aan vrouwen die moederlijke zorg uitoefenen of hun verwanten helpen en hun genen bevorderen. Maar met niet-verwante geadopteerden en vrouwtjes die al jong zijn grootgebracht, passen die verklaringen niet bij de nieuwe waarnemingen. De adopties kunnen voortkomen uit de aard van bonobo’s, zegt Tokuyama, inclusief hun empathie, tolerantie en neiging tot gedrag dat anderen ten goede komt (SN: 24-5-2018​
Dergelijk gedrag kan uiteindelijk zijn vruchten afwerpen, zegt Klaree Boose, een primatoloog aan de Universiteit van Oregon in Eugene die geen deel uitmaakte van het werk. “Het is alsof je het hele drachtproces omzeilt” om een ​​andere partner te krijgen, zegt ze. In de bonobo-samenleving, waarin vrouwen doorgaans de hoogste rangen bekleden, kunnen jongeren bondgenoten blijven, zelfs nadat ze zich bij een andere groep hebben aangesloten en hun geadopteerde moeders helpen wanneer de groepen elkaar kruisen. Maar de onderzoekers zullen moeten afwachten waar de loyaliteit van de geadopteerden ligt.
