Bepaalde loops zijn gemakkelijker uit te leggen, maar andere zijn gewoon verbijsterend
De groene zeeschildpad (een afgebeeld) is een van de 10 mariene soorten die soms in cirkels of spiralen beginnen te zwemmen. Onderzoekers hebben een idee van wat er aan de hand is, maar sommige zeespinnen zijn moeilijk te begrijpen voor mensen.
De mariene wetenschap heeft zijn eigen graancirkelmysteries. Zeeschildpadden, haaien, pinguïns en zelfs walvissen gaan soms gewoon rond en zwemmen rond en rond in een lus of spiraal. De puzzels zijn niet zozeer whodunits als wel whydoits.
“Ik twijfelde aan mijn ogen toen ik de gegevens voor het eerst zag”, zegt zeebioloog Tomoko Narazaki van de Universiteit van Tokio. Een groene zeeschildpad (Chelonia mydas) zij en collega’s getagd in de buurt van een Afrikaans eiland met goede plaatsen om eieren te leggen, maakten in totaal 26 cirkels. De schildpad die onder water ronddraaide en ronddraaide, zwom “als een machine”, zegt Narazaki.
Toen Narazaki thuiskwam en enthousiast werd voor de collega’s van haar instituut, ontdekte ze dat ze af en toe cirkelende of spiraalsgewijze aanvallen hadden geregistreerd bij andere zeedieren. Meer dan een decennium teruggaan, hadden 3D-datalogging-apparaten vastgemaakt aan 10 zeesoorten die zo divers waren als koningspinguïns en een spitssnuitdolfijn van een Cuvier, hadden genoeg details opgepikt om de cirkels van de dieren te reconstrueren en kronkels rapporteren Narazaki en collega’s 18 maart in iScience
Het is gemakkelijk voor te stellen wat er met sommige zwemmers aan de hand is: tijgerhaaien (Galeocerdo cuvier) die tijdens de diepe fase van hun duikvluchten naar diepten nabij de Hawaiiaanse eilanden ronddraaien, waarschijnlijk cirkelen op zoek naar een prooi. Andere onderzoekers hebben bultruggen gevonden die rondscharrelen en cirkelvormige dodelijke vallen van bellen creëren die prooien in een dichte, slurpende massa houden (SN: 9/11/19 Maar sommige acrobatiek worden mysterieuzer.
De groene zeeschildpad die Narazaki verbaasde, cirkelde gestaag rond – geen lunges of verkennende zijlussen – dus de onderzoekers betwijfelen of het dier op zoek was naar voedsel. Narazaki zag dit gedrag tijdens het volgen van een schildpad die onderzoekers uit koers waren geraakt op weg naar het leggen van eieren. De schildpad zwom pas in de buurt van het uitnodigende eiland. Dat cirkelen heeft misschien iets te maken gehad met het goed lezen van een belangrijke locatie, misschien met het controleren van het aardmagneetveld, stellen de onderzoekers voor. Ze merken op dat onderzeeërs ook cirkelen terwijl ze geomagnetische gegevens opnemen.
Het pad van een spitssnuitdolfijn van een Cuvier naar de oppervlakte
Onderzoekers registreerden de raadselachtige reis van een Cuvier’s spitssnuitdolfijn naar de oppervlakte vanuit een diepe duik. Aanvankelijk maakt de walvis een tamelijk rechte lijn vanaf de bodem omhoog. Vervolgens schakelt de walvis, om redenen die de onderzoekers niet kennen, de laatste 600 meter over op een losse kurkentrekker. De bewegingen naar het noorden en oosten voor dit deel van de bijgehouden stek zijn in dit diagram gemarkeerd in stappen van 50 meter, terwijl de diepte is gemarkeerd in stappen van 200 meter.
“Dit is misschien vergelijkbaar met wat mensen vaak doen als ze door de wildernis wandelen”, zegt Kenneth Lohmann van de Universiteit van North Carolina in Chapel Hill. Bij het afslaan van een pad kijken we vaak speciaal rond de cruciale plek, zodat we op onze schreden kunnen terugkomen. Lohmann heeft de richtingbepaling bij jonge zeeschildpadden bestudeerd en kan zich voorstellen dat de volwassen groene schildpadden niet alleen het magnetische veld controleren, maar ook een verscheidenheid aan locatiegegevens, waaronder chemische sporen en geluiden.
Een van de meer raadselachtige gekrulde paden van het nieuwe papier volgde de spitssnuitdolfijn van een Cuvier (Ziphius cavirostris) die uit een diepe duik komen. De route liep in een relatief rechte lijn omhoog vanuit de diepte tot ongeveer 640 meter van het oppervlak. Toen begon de walvis in brede krullen omhoog te draaien.
Er komen verschillende mogelijke verklaringen voor de geest, zegt Sascha Kate Hooker van de Universiteit van St. Andrews in Schotland, die duikfysiologie bij zeezoogdieren studeert. In theorie zouden diepstortende walvissen het risico kunnen lopen om door de bochten te komen als ze te snel naar boven zwemmen, heeft ze berekend. Een langzamere opstijging, met lussen, zou dat risico kunnen verkleinen.
Toch variëren de snelheden zo sterk bij stijgende spitssnuitdolfijnen dat er meer dan alleen basale fysiologie in het spel moet zijn, zegt Hooker. Ze is er door andere onderzoekers van overtuigd dat het ontwijken van de orka’s van groot belang is tijdens deze opwaartse reizen. Een recht pad kan de spitssnuitdolfijn een kilometer (horizontaal) van zijn startpunt in de diepte brengen. Dus spiralen kunnen het dier de afstand naar boven laten afleggen en op zoek gaan naar zijn metgezellen zonder zo ver weg te gaan. ‘Ik vraag me af of deze relatief passieve tweede helft van de beklimming, op dezelfde plek blijven, de dieren zou helpen zich te hergroeperen’, zegt ze.
Koningspinguïns (Aptenodytes patagonicus) foerageren niet zo diep als spitssnuitdolfijnen, maar zwemmen wel rondjes aan de oppervlakte, meldt Narazaki. Als ze nogal langzaam cirkelen, kunnen ze gewoon hun veren gladstrijken, een essentiële taak om de isolatie in de Antarctische wateren te behouden, zegt Manfred Enstipp van het Hubert CURIEN Multidisciplinair Instituut in Straatsburg, Frankrijk, die ook deze vogels heeft bestudeerd. Als de pinguïns echter snel cirkelen, kan de spieractiviteit hen helpen om bloed te laten stromen en op te warmen. Dus dat is een andere mogelijke vergelijking met mensen buitenshuis, die met onze voeten stampen om op te warmen op een winterdag, misschien zelfs zelf in kleine mysterieuze cirkels draaien.
