Heb je het gevoel dat je werd gedwongen om voor je ouders of broers en zussen te zorgen toen je zelf nog maar een kind was? Dat je volwassen werd voordat je klaar was voor de rol?
Als je knikt, ben je misschien ouder geworden. Een “kleine ouder” zijn, brengt buitensporige verantwoordelijkheid of emotionele belasting met zich mee die de ontwikkeling van een kind kan beïnvloeden.
Dat gezegd hebbende, is het belangrijk om te onthouden dat enige verantwoordelijkheid een goede zaak is. Door een ouder af en toe en op het juiste niveau te helpen, kan een kind in zichzelf geloven en in zijn vermogen om ooit ook een volwassene te zijn.
Laten we eens nader bekijken hoe en wanneer de grens naar parentificatie wordt overschreden.
Wat is parentificatie?
In de typische volgorde van dingen, ouders schenken en kinderen ontvangen. Ja, soms – vooral in de vroege ochtenduren wanneer je baby tandjes krijgt – kan het geven eindeloos lijken.
Maar over het algemeen wordt van ouders verwacht dat ze hun kinderen onvoorwaardelijke liefde geven en zorgen voor hun fysieke behoeften (voedsel, onderdak, dagelijkse structuur). Emotioneel veilige kinderen in wiens fysieke behoeften wordt voorzien, zijn dan vrij om hun energie te richten op groeien, leren en volwassen worden.
Soms wordt dit echter teruggedraaid.
In plaats van aan hun kind te geven, neemt de ouder van hen. In deze rolomkering kan de ouder taken delegeren aan het kind. Op andere momenten neemt het kind ze vrijwillig aan.
Hoe dan ook, het kind leert dat het overnemen van de taken van de ouder de manier is om dicht bij hen te blijven.
Kinderen zijn behoorlijk veerkrachtig. We hebben al gezegd dat een zekere mate van verantwoordelijkheid de ontwikkeling van een kind kan helpen, maar 2020-onderzoek gaat verder. De onderzoekers suggereren dat parentificatie soms een kind gevoelens van zelfeffectiviteit, competentie en andere positieve voordelen kan geven.
Het lijkt erop dat wanneer een kind een positief gevoel heeft over de persoon voor wie hij zorgt en de verantwoordelijkheden die bij de rol van verzorger horen, het kind een positief zelfbeeld en gevoelens van eigenwaarde ontwikkelt. (Merk op dat dit geen reden is om parentificatie na te streven of te rechtvaardigen.)
Hoe en waarom kinderen ouder worden?
Niet alle ouders zijn in staat om in de fysieke en emotionele behoeften van hun kinderen te voorzien. In sommige gezinnen neemt het kind de rol van verzorger over om het gezin als geheel te laten functioneren.
Parentificatie kan optreden wanneer een ouder een fysieke of emotionele beperking heeft, zoals:
- De ouder is als kind verwaarloosd of mishandeld.
- De ouder heeft een psychische aandoening.
- De ouder heeft een stoornis in alcohol- of middelengebruik.
- De ouder of een broer of zus is gehandicapt of heeft een ernstige medische aandoening.
Parentificatie kan ook optreden wanneer het leven curveballs gooit, zoals:
- De ouders zijn gescheiden of één van de ouders is overleden.
- De ouders zijn immigranten en hebben moeite met integreren in de samenleving.
- Het gezin komt in financiële moeilijkheden.
Instrumentele versus emotionele parentificatie
Er zijn twee soorten parentificatie: instrumenteel en emotioneel.
Instrumentele parentificatie
Instrumentele parentificatie vindt plaats wanneer ouders hun kind verantwoordelijkheden toewijzen die niet bij de leeftijd passen.
Dit kan taken zijn zoals wekelijkse boodschappen doen, rekeningen betalen, maaltijden koken voor het gezin of zorgen voor een zieke broer of zus.
Houd er echter rekening mee dat het feit dat uw 10-jarige kind de ontbijtgerechten afwast, niet betekent dat u zich bezighoudt met instrumentele parentificatie – u bouwt hun geloof in hun eigen kunnen op op een leeftijdsgeschikte (en nuttige! ) manier.
Emotionele parentificatie
Emotionele parentificatie vindt plaats wanneer een kind intrekt om aan specifieke emotionele behoeften van de ouder te voldoen. Van het kind wordt verwacht dat het de emotionele behoeften van de ouder begrijpt, op de behoefte reageert en ondersteuning biedt.
Denk aan een kind dat huilt omdat zijn ouder zijn verjaardag is vergeten. In plaats van te proberen het kind te troosten, gaat de ouder tekeer over de stress in hun leven die hen geen ruimte geeft om na te denken. Het kind reageert door hun pijn te onderdrukken en te proberen hun ouder te ondersteunen.
Emotionele parentificatie gaat vaak samen met instrumentele parentificatie. Het kan destructiever zijn voor de ontwikkeling van een kind dan instrumentele parentificatie.
Oudergericht versus broer/zusgericht
Soms is parentificatie gericht op broers en zussen. Dit betekent dat een kind de primaire verzorger wordt van een broer of zus die ziek of gehandicapt is.
Dit kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer een kind zorgt voor een broer of zus met een autismespectrumstoornis (ASS) of wanneer een broer of zus chronisch ziek is.
Een onderzoek uit 2016 wees uit dat oudergerichte parentificatie eerder tot stress leidt. Op broers en zussen gerichte parentificatie kan ook stress omvatten, maar het kan ook voordelen inhouden van het opbouwen van een positieve relatie tussen broers en zussen.
Symptomen die een geouderd kind kan vertonen
Wanneer een kind wordt geparentificeerd, ontwikkelen zich verschillende niveaus van pijn, afhankelijk van de mate van parentificatie.
Enkele mogelijke symptomen bij een jonger kind zijn:
- Stress en angst. Constante verantwoordelijkheid die verder gaat dan wat een kind aankan, kan leiden tot stress en angst.
- Lichamelijke symptomen. Een kind kan klagen over buikpijn of hoofdpijn waarvan de oorzaak niet bekend is.
- Storend gedrag. Agressief gedrag, academische moeilijkheden en sociale uitdagingen kunnen opduiken.
- Beperkte ontwikkeling. Kinderen kunnen terughoudend zijn om deel te nemen aan het soort activiteiten dat hun leeftijdsgenoten doen, en misschien niet eens genieten van spelen.
Als tiener kunnen symptomen verschijnen als:
- Onvermogen om verbinding te maken met hun eigen gevoelens. Een geouderd kind leert zijn eigen gevoelens te negeren. Ze komen erachter dat als ze dicht bij hun ouder willen voelen, ze volwassen taken moeten overnemen. Door de behoeften van de ouders boven die van zichzelf te stellen, verliest een tiener het vermogen om zijn gevoelens onder woorden te brengen.
- Zelfverwijt en schuldgevoel. Met niemand bij de hand om hun gevoelens te valideren, kan een geouderde tiener zich schuldig maken aan zelfverwijt en twijfel aan zichzelf.
- Verlies van de kindertijd. Het gevoel dat ze hun jeugd hebben verloren, kan leiden tot gevoelens van woede en depressie.
- Substantie gebruik. Tieners kunnen leren zelfmedicatie te gebruiken in een poging de onaangename emoties die ze voelen te verdoven.
Langetermijneffecten van parentificatie
Volwassenen die als kind ouder zijn geworden, willen misschien weten hoe dit hun leven beïnvloedt. Laten we eens kijken naar de uitdagingen en vervolgens naar de voordelen.
Uitdagingen
Verhoudingen
Het opbouwen van uw relatie met een primaire verzorger is een belangrijke taak in de ontwikkeling van uw kind. Dit staat bekend als gehechtheid.
Een veilige gehechtheid aan een verzorger geeft een kind een gevoel van veiligheid, welzijn en zelfrespect. Een positieve relatie biedt ook een intern werkmodel voor toekomstige relaties.
Parentificatie kan leiden tot onveilige gehechtheid en dit kan op zijn beurt een negatieve invloed hebben op toekomstige relaties.
Als volwassene kan een geouderd kind moeite hebben om anderen te vertrouwen en liever zelfredzaam zijn. Ze kunnen ongezonde relaties aangaan en een zorgzame rol op zich nemen, zelfs als ze dat niet willen, omdat dit de rol is die ze weten te spelen. Ze maken zich misschien zorgen dat ze in de steek gelaten worden.
Het kan van invloed zijn op de opvoedingsvaardigheden en ervoor zorgen dat ouders minder goed inspelen op de behoeften van hun kinderen. Dit maakt op zijn beurt kinderen minder volgzame peuters. Volwassenen die ouder zijn geworden, kunnen proberen hun kinderverlies te compenseren door hun eigen kinderen in hun emotionele behoeften te laten voorzien.
Lichamelijke en mentale gezondheid
Volgens een onderzoek uit 2018 vergroot het hebben van negatieve ervaringen uit de kindertijd de kans dat je zowel mentale als fysieke gezondheidsproblemen krijgt.
Voordelen
Parentificatie kan zijn voordelen hebben, hoewel deze natuurlijk een zilveren randje zijn in plaats van een rechtvaardiging.
Als je bijvoorbeeld als kind ouder was geworden en de relatie als positief beschouwde – en als je inspanningen op de een of andere manier werden beloond – zou je kunnen merken dat het zijn van een verzorger je een extra dosis empathie heeft gegeven die je helpt sterke relaties op te bouwen.
Je hebt misschien een goed idee van wie je bent en wat je sterke punten zijn. En als je voor je broer of zus zorgde, heb je misschien een vriend en een speciale band voor het leven.
Hoe voorkom je dat je de grens overschrijdt naar parentificatie van je eigen kind?
Wat kun je doen om het patroon te doorbreken, aangezien parentificatie intergenerationeel kan zijn?
De eerste stap is bewustwording. Is het niet zoveel gemakkelijker en comfortabeler om gewoon patronen te volgen die misschien in ons zijn ingebakken? Een pluim voor het erkennen van de noodzaak om te veranderen.
De tweede stap is het definiëren van de grenzen. Wie is waarvoor verantwoordelijk? Het is prima voor uw kind om in het huis te helpen en voor zijn broers en zussen te zorgen, maar de verantwoordelijkheid mag geen invloed hebben op de lichamelijke en geestelijke gezondheid van uw kind, hun schoolwerk of hun sociale relaties.
Het is ook prima voor uw kind om u verdrietig of boos te zien. U kunt over uw gevoelens praten en dit zal uw kind zelfs helpen om in contact te komen met zijn eigen emoties. Maar uw kind mag zich niet verantwoordelijk voelen voor jouw gevoelens.
Genezing van parentificatie
Je bent klaar om te genezen en verder te gaan, maar niet elk geouderd kind heeft behandeling nodig. Herinner je je die voordelen nog?
Maar als je last hebt van angst of depressie, wil je misschien contact opnemen met een professional in de geestelijke gezondheidszorg. Cognitieve gedragstherapie (CGT) kan je helpen om je denkpatronen en je gevoelens over jezelf te veranderen.
Probeer in contact te komen met je innerlijke kind – het kind dat je ooit was. Door naar dat jonge stemmetje in jezelf te luisteren, kun je je innerlijke kind de dingen geven die je in het verleden niet kreeg.
Deze oefeningen kunnen helpen:
- Houd een foto van jezelf als kind bij de hand en kijk ernaar.
- Praat tegen je innerlijke kind zoals je tegen een vriend zou praten. Formuleer een dialoog.
- Schrijf een brief aan je innerlijke kind.
het komt neer op
Parentificatie gaat in tegen de ouder-kindrollen die we doorgaans verwachten. Deze rolomkering kan zowel gevolgen op korte als op lange termijn hebben die pijnlijk kunnen zijn, maar hulp is beschikbaar via professionals in de geestelijke gezondheidszorg en steungroepen.
Tegelijkertijd, als je als kind ouder bent geworden, houd er dan rekening mee dat het je misschien ook een onbedoelde kans heeft gegeven om de kwaliteiten te ontwikkelen die je het meest in jezelf waardeert, zoals empathie en mededogen.
