de ogen van de vrouw in de achteruitkijkspiegel van de auto
Justin Pumfrey/Getty Images

Trauma, of het nu kortstondig of langdurig is, beïnvloedt mensen op verschillende manieren. Dit is waarschijnlijk geen nieuws voor u.

Maar wist u dat vier verschillende reacties kunnen helpen verklaren hoe uw ervaringen tot uiting komen in uw reacties en gedrag?

Ten eerste is er vechten of vluchten, degene waar je waarschijnlijk het meest bekend mee bent. In basistermen, wanneer je een bedreiging tegenkomt, verzet je je of neem je wraak, of vlucht je gewoon.

Misschien heb je dit ook wel eens horen vechten, vluchten of bevriezen. Je kunt de bevriezingsreactie zien als iets dat lijkt op afslaan, een tijdelijke pauze die je lichaam en geest de kans geeft om je volgende stappen te plannen en voor te bereiden.

Maar je reactie op trauma kan verder gaan dan vechten, vluchten of bevriezen.

De reekalfreactie, een term bedacht door therapeut Pete Walker, beschrijft (vaak onbewust) gedrag dat erop gericht is de dreiging te behagen, te sussen en te kalmeren in een poging jezelf te beschermen tegen verdere schade.

We zullen deze vier traumareacties hieronder uitgebreid uitleggen, plus wat achtergrondinformatie over waarom ze verschijnen en begeleiding bij het herkennen (en navigeren) van je eigen reactie.

Eerst een kijkje in de basis

Zoals je misschien al weet, gebeuren traumareacties van nature.

Wanneer uw lichaam een ​​bedreiging herkent, reageren uw hersenen en het autonome zenuwstelsel (ANS) snel, waarbij hormonen zoals cortisol en adrenaline vrijkomen.

Deze hormonen brengen fysieke veranderingen teweeg die u helpen bij de voorbereiding op het omgaan met een bedreiging, of het nu gaat om daadwerkelijk fysiek of emotioneel gevaar of waargenomen schade.

U kunt bijvoorbeeld:

  • ruzie maken met een collega die je oneerlijk behandelt
  • vlucht van het pad van een auto die door rood licht rijdt
  • bevriezen wanneer je een onverwacht geluid hoort in het donker
  • zwijg over hoe je je echt voelt om te voorkomen dat je een gevecht begint

Het is ook mogelijk om een ​​overactieve traumareactie te hebben. In een notendop betekent dit dat dagelijkse gebeurtenissen en gebeurtenissen die de meeste mensen niet als bedreigend beschouwen, je stressreactie kunnen uitlokken, of dat nu vechten, vluchten, bevriezen, reekalf of een hybride is.

Overactieve traumareacties komen vrij vaak voor bij overlevenden van een trauma, met name degenen die langdurig misbruik of verwaarlozing hebben meegemaakt.

In feite kan een overactieve traumareactie – met andere woorden vast komen te zitten in vechten, vluchten, bevriezen of reekalf zijn – optreden als onderdeel van posttraumatische stressstoornis (PTSS) of complexe posttraumatische stressstoornis (C-PTSD).

Hoe speelt gehechtheid een rol?

Uw hechtingsstijl weerspiegelt uw jeugdband met uw ouder of primaire verzorger. Deze vroege relatie speelt een belangrijke rol in hoe u zich in de loop van uw leven tot anderen verhoudt.

Als uw verzorger in het algemeen voor uw behoeften zorgde en u op hen kon rekenen voor fysieke en emotionele steun, bent u waarschijnlijk opgegroeid met het vertrouwen om anderen te vertrouwen en gezonde relaties met vrienden en partners op te bouwen.

Je zult ook, zoals de theorie van Walker suggereert, vinden dat het meestal mogelijk is om stress, uitdagingen en andere bedreigingen te doorstaan ​​door te zoeken naar de traumareactie die het beste werkt in een bepaalde situatie.

Door herhaaldelijk misbruik, verwaarlozing of andere traumatische omstandigheden in de kindertijd mee te maken, kan het moeilijker worden om deze reacties effectief te gebruiken.

In plaats daarvan zou je kunnen merken dat je ‘vastzit’ in één modus, waarbij je met conflicten en uitdagingen omgaat net zoals je in je kindertijd het hoofd hebt geboden: de voorkeur geven aan de reactie die het beste aan je behoeften voldeed door je te helpen aan verdere schade te ontsnappen.

Dit kan zonder twijfel het proces van het opbouwen van gezonde relaties verder bemoeilijken.

Uw reactie begrijpen

Wanneer u emotioneel misbruik of lichamelijke verwaarlozing heeft ervaren, kan een aantal factoren van invloed zijn op de manier waarop u reageert:

  • het type trauma
  • het specifieke patroon van verwaarlozing en misbruik
  • uw rol in het gezin en relaties met andere gezinsleden
  • genetica, inclusief persoonlijkheidskenmerken

Nu, hier is een nadere blik op de vier belangrijkste reacties.

De vechtreactie

Deze reactie komt meestal voort uit de onbewuste overtuiging dat het behouden van macht en controle over anderen zal leiden tot de acceptatie, liefde en veiligheid die je nodig hebt, maar die je volgens Walker niet hebt gekregen in je kindertijd.

Deze reactie komt vaker voor wanneer uw zorgverleners:

  • bood geen redelijke en gezonde limieten
  • gaf je waar je om vroeg
  • heb je beschaamd
  • blijk gegeven van narcistische woede, pesten of walging

Hoewel vechten vaak verwijst naar daadwerkelijke fysieke of verbale agressie, kan het elke actie omvatten die je onderneemt om een ​​bedreiging te weerstaan ​​of deze te ontkennen, zoals:

  • een openbare post op sociale media plaatsen nadat je partner vals heeft gespeeld om iedereen te laten weten wat ze hebben gedaan
  • schreeuwen tegen je vriend wanneer ze per ongeluk iets noemen dat je privé wilt houden
  • een gerucht verspreiden over een collega die je werk bekritiseerde
  • een week lang weigeren om met je partner te praten als ze je favoriete zonnebril kwijt zijn

Walker merkt ook op dat een vaste vechtreactie ten grondslag kan liggen aan narcistische verdedigingen. Deskundigen erkennen inderdaad kindermishandeling als een mogelijke oorzaak van een narcistische persoonlijkheidsstoornis, hoewel er ook andere factoren een rol spelen.

In je relaties neig je misschien meer naar ambivalente of vermijdende hechtingsstijlen.

De vluchtreactie

Een vluchtreactie, kortom, wordt gekenmerkt door het verlangen om te ontsnappen aan pijn, emotionele onrust en ander leed of deze te ontkennen.

Je zou kunnen merken dat je vastzit in de vliegmodus als je als kind door aan je ouders te ontsnappen, je hielp om het grootste deel van hun onvriendelijkheid te ontwijken en de impact van het misbruik dat je hebt meegemaakt te verzachten.

Escape kan een letterlijke vorm aannemen:

  • langer op school en bij vrienden blijven
  • dwalen door de buurt

Of een meer figuratieve:

  • jezelf op je studie storten om jezelf bezig te houden
  • eindeloze ontsnappingsplannen maken
  • ruzies overstemmen met muziek

Als volwassene kun je uitdagende of moeilijke situaties blijven ontvluchten door:

  • werken aan perfectie in alle aspecten van het leven, zodat niemand je kan bekritiseren of uitdagen
  • relaties beëindigen wanneer u zich bedreigd voelt, voordat de andere persoon het met u kan uitmaken
  • conflicten vermijden, of elke situatie die moeilijke of pijnlijke emoties oproept

  • het gebruik van werk, hobby’s of zelfs alcohol en middelen om gevoelens van angst, angst of paniek af te weren

De bevriezingsreactie

De bevriezingsreactie dient als een blokkeertactiek. Je brein drukt op de “pauze”-knop, maar blijft hypervigilant, wacht en kijkt aandachtig totdat het kan bepalen of vluchten of vechten een betere route naar veiligheid biedt.

Sommige experts hebben erop gewezen dat deze reactie eigenlijk eerst plaatsvindt, voordat je besluit te vluchten of te vechten. En wanneer een van beide acties minder dan haalbaar lijkt? Je zou dan kunnen “floppen” als reactie op je schrik.

Een langdurige bevriezingsreactie kan gaan lijken op een masker dat je gebruikt om jezelf te beschermen wanneer je geen enkele manier kunt identificeren om terug te vechten of te ontsnappen.

Achter het masker zou je kunnen:

  • fantasie of verbeeldingskracht gebruiken om aan de dagelijkse ellende te ontsnappen
  • geef de voorkeur aan eenzaamheid en vermijd hechte relaties
  • emoties en gevoelens verbergen
  • fysiek losmaken van de wereld door te slapen, of door in je kamer of huis te blijven
  • mentaal “uitchecken” van situaties die pijnlijk of stressvol aanvoelen

De ree-reactie

Walker identificeerde een vierde traumareactie door zijn ervaringen met het helpen van overlevenden van kindermishandeling en trauma.

Deze reactie, die hij ‘fawning’ noemde, biedt een alternatieve weg naar veiligheid. Je ontkomt kortom aan schade door te leren de persoon die je bedreigt een plezier te doen en hem tevreden te houden.

In de kindertijd kan dit inhouden:

  • je eigen behoeften negeren om voor een ouder te zorgen
  • jezelf zo nuttig en behulpzaam mogelijk maken
  • uw eigen identiteit verwaarlozen of niet ontwikkelen
  • het aanbieden van lof en bewondering, zelfs als ze je bekritiseren

Je zou bijvoorbeeld kunnen leren fawnen om een ​​narcistisch verdedigde ouder te plezieren, of een ouder wiens gedrag je niet kon voorspellen.

Het opgeven van je persoonlijke grenzen en limieten in de kindertijd heeft misschien geholpen om misbruik tot een minimum te beperken, maar deze reactie blijft vaak hangen in de volwassenheid, waar het vaak leidt tot wederzijdse afhankelijkheid of menselijke neigingen.

Je zou:

  • ga akkoord met wat je partner ook van je vraagt, zelfs als je dat liever niet doet
  • prijs een manager constant in de hoop kritiek of negatieve feedback te vermijden
  • het gevoel hebben dat je heel weinig weet over wat je leuk vindt of leuk vindt
  • vermijd het delen van uw eigen gedachten of gevoelens in hechte relaties uit angst om anderen boos te maken
  • hebben weinig of geen grenzen rond uw eigen behoeften

Lees meer over de reekalfreactie.

De aanhoudende impact van trauma

Trauma treft u niet alleen op dit moment. Vaker heeft het langdurige effecten die het welzijn jarenlang kunnen verstoren.

Slechts één geval van misbruik kan diepe pijn en trauma veroorzaken. Herhaaldelijk misbruik kan een nog verwoestender tol eisen, waardoor je vermogen om gezonde vriendschappen en relaties te vormen wordt aangetast, om nog maar te zwijgen van je fysieke en mentale gezondheid.

Maar jij kan werk door trauma heen en minimaliseer de impact ervan op uw leven.

Het herkennen van je traumareactie is een geweldige plek om te beginnen. Houd er echter rekening mee dat uw antwoord mogelijk niet netjes in een van deze vier categorieën valt.

Zoals de theorie van Walker uitlegt, drijven de meeste mensen die door langdurige trauma’s navigeren, in de richting van een meer hybride reactie, zoals fawn-flight of flight-freeze.

Therapie is vaak de sleutel

Hoewel hulp van dierbaren altijd een verschil kan maken voor het herstel van trauma en misbruik, hebben de meeste mensen wat meer steun nodig. In feite zijn PTSD en C-PTSD erkende psychische aandoeningen die over het algemeen niet verbeteren zonder professionele ondersteuning.

Onder begeleiding van een professional in de geestelijke gezondheidszorg kunt u:

  • uitdagen en doorbreken van een vaste traumareactie
  • leren toegang te krijgen tot effectievere reacties wanneer u wordt geconfronteerd met daadwerkelijke bedreigingen
  • begin met het helen van emotionele pijn
  • leer gezonde grenzen te stellen
  • weer in contact komen met je zelfgevoel

Lees meer over het vinden van de juiste therapeut.

het komt neer op

Je traumareactie kan een overblijfsel zijn van een pijnlijke jeugd, maar het is niet in steen gebeiteld.

Ondersteuning van een getrainde therapeut kan een grote bijdrage leveren aan het aanpakken van diepgewortelde effecten van trauma uit het verleden, samen met eventuele psychische symptomen die u als gevolg daarvan ervaart.


Crystal Raypole schrijft voor Healthline en Psych Central. Haar interessegebieden zijn Japanse vertaling, koken, natuurwetenschappen, sekspositiviteit en geestelijke gezondheid, samen met boeken, boeken en nog meer boeken. In het bijzonder zet ze zich in om het stigma rond psychische problemen te helpen verminderen. Ze woont in Washington met haar zoon en een lieve recalcitrante kat.